نویسنده: mahsa abbasnezhad

 

در مقاله ی حمل و نقل زمینی نسخه 2 به تعریف کلیات و ابعاد و اوزان مجاز تردد در مقررات حمل و نقل بار در راه ها پرداختیم در ادامه به بررسی ابعاد و اوزان حمل و نقل جاده ای می پردازیم.

الف) مقررات وزن

ماده بیست و سه) شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند قبل از اقدام به صدور بارنامه و دریافت مجوز ترافیکی، وسایل نقلیه حامل محموله ترافیکی را توزین و اوزان گروه های محوری و وزن ناخالص ( وزن کل وسیله نقایه با محموله ) آن ها را با مقررات حمل و نقل بار در راه ها و جدول شماره … پیوست 1 این دستورالعمل تطبیق نمایند.

وسایل نقلیه ای که بارگیری آن ها مطابق اوزان محوری مجاز صورت نگرفته باشد، تحت هیچ شرایطی مجاز به حرکت و تردد در راه های کشور نیستند.

تبصره 1

در صورتیکه وزن کل تریلی حامل محموله ( وزن محموله + وزن وسیله نقلیه ) بیش از 62 تن باشد محموله بایستی محموله به صورت یک نگله غیر قابل تفکیک بوده و بارگیر بیش از یک نگله ممنوع می باشد.

تبصره 2

پلیس راه در صورت تشخیص یا درخواست سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای استان محل عبور وسیله نقلیه نسبت به کنترل تصادفی اوزان گروه های محوری وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی در مکانی مناسب و مسطح اقدام  و در صورت مشاهده موارد تخلف، مطابق مفاد فصل دهم این دستورالعمل اقدام می نمایند.

در این صورت چنانچه تغییری در محموله و یا نحوه بارگیری آن در طول مسیر رخ ندهد، تعداد دفعات توزین تصادفی وسیله نقلیه در هر مسیر ( مبدا تا مقصد ) نباید از دو بار که بار دوم آن با کسب نظر رییس قرارگاه پلیس راه استان انجام می شود، تجاوز کند.

تبصره 3

توزین وسایل نقلیه ترافیکی بایستی در محل مناسب که دارای سطح صاف به اندازه حداقل 2 برابر طول کل وسیله نقلیه بوده و باسکول ها در سطح تراز قرار گرفته باشد صورت گیرد و در صورت توزین در سطح غیر تراز و بر روی آسفالت براساس میزان خطای مجاز اعلامی از سوی کارخانه سازنده محاسبه می گردد.

ماده بیست و چهارم) تریلرهای کشویی و بارگیرهای پایپ در صورتی که دارای شرایط ماده … باشند در زمره کمرشکن قرار گرفته و می توانند براساس آرایش محوری مطابق اوزان محوری کمرشکن ها موضوع ماده … بارگیری و تردد نمایند.

ماده بیست و پنج) وسایل نقلیه حامل محمولات فوق سنگین می توانند براساس میزان بار محوری و وزن ناخالص مندرج در جداول ذیل از روی ابنیه فنی موجود در مسیر عبور نمایند و تردد وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی و فوق سنگین خارج از مقادیر جداول یاد شده از روی پل های واقع در مسیر ممنوع بوده و بایستی از کنار گذر پل ها عبور نمایند.

تبصره 1

در حالت عبور با محدودیت بایستی عرض سواره رو بسته شده و وسیله نقلیه حامل محموله به تنهایی از مسیر عبور نماید در این صورت حداکثر سرعت وسیله نقلیه نباید از 10 کیلومتر برا ساعت تجاوز نماید.

تبصره 2

در صورتی که مجموع وزن بوژی و محموله در مورد وسایل نقلیه موضوع این ماده کمتر یا مساوی 96 تن باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی می توانند با عبور دادن کشنده به دهانه دیگر پل، بوژی و محموله را با حداکثر سرعت 5 کیلومتر در ساعت به وسیله دستگاه وینچ یا بکسل به صورت دهانه به دهانه به طرف دیگر پل بکشند و ادارات راهداری و حمل و نقل جاده ای طول مسی نیز با رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 موظف به همکاری در این خصوص می باشند.

ماده بیست و شش) شرکت های حمل و نقل ترافیکی مجاز نیستند وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی را از روی پل هایی که به دلایل فنی دارای محدودیت وزن پایین تر از میزان مجاز بارگیری وسایل نقلیه یا گروه محوری آن ها می باشند و یا به دلیل وزن زیاد توان تحمل بار وسیله نقلیه حامل حموله را براساس جدول مندرج در ماده 25 را ندارند، و در مجوز ترافیکی درج گردیده عبور دهند در این صورت بایستی از کنار گذر آن ها عبور نمایند.

تبصره 1

شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند 24 ساعت قبل از زمان عبور از کنار گذر پل هایی که حق عبور از روی آن ها را ندارند و در مجوز ترافیکی درج گردیده، موضوع را به اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای محل اطلاع داده و اداره نیز موظف است حداکثر ظرف یک روز کاری پس از اعلام شرکت حمل و نقل ترافیکی برای عبور از کنار گذر پل ها، اقدامات لازم جهت اعزام نماینده برای نظارت بر عبور محمولات از کنار گذر پل ها در زمان عبور به عمل آورده و نماینده اعزامی مراتب عبور از کنارگذر پل ها را در صورتجلسه مطابق فرم به ضمیمه در دو نسخه تکمیل نمایند.

یک نسخه از فرم تکمیل شده باید تا تخلیه محموله  به همراه وسیله نقلیه بوده و در صورت لزوم به منظور کنترل به مامورین پلیس راه ارایه گردد.

تبصره 2

رعایت مفاد این ماده برای حرکت وسایل نقلیه بدون بار الزامی نیست.

تبصره 3

در صورتی که پل های دارای محدودیت واقع در مسیر دارای کنارگذر نباشند و امکان احداث آن نیز وجود نداشته باشد، شرکت های حمل و نقل موظفند از مسیر های جایگزین استفاده کنند.

ماده بیست و هفت) ادارات کل راه و ترابری موظفند در صورت تغییر در ظرفیت باربری پل های حوزه استحفاظی خود مراتب را به انضمام محاسبات فنی لازم به سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور اعلام تا پس از بررسی و تایید در فهرست پل های دارای محدودیت قرار گیرند.

تبصره

تا زمانی که محدودیت ظرفیت پل های موضوع این ماده توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور تایید نشده باشد، هیچ کدام از دستگاه های نظارت کننده ( پلیس راه با اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان ) مجاز به جلوگیری از تردد وسایل نقلیه نیستند.

در صورت جلوگیری از تردد وسیله نقلیه، دستگاه نظارت کننده براساس مقررات جاری کشور مسئول جبران هزینه های تحمیل شده به شرکت حمل و نقل ترافیکی و صاحب کالا می باشد.

ماده بیست و هشت) چنانچه محموله ترافیکی از جمله وسایلی نظیر بلدوزر، لودر، گریدر، بیل مکانیکی و … باشد که دارای توان حرکتی مناسب در عبور از کنار گذر پل ها هستند و پل دارای محدودیت کمتر از وزن کل وسیله نقلیه باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی مجازند، محموله را بدون وارد شدن آسیب و صدمه به تاسیسات راه از کنار پل عبور داده و وسیله نقلیه نیز بدون محموله پس از عبور از روی پل اقدام به سوار نمودن مجدد محموله نماید.

این گونه اقدامات در حمل و نقل ترافیکی به منزله عبور از کنار گذر پل محسوب شده و ادارات راه و ترابری نیز با رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 موظف به همکاری می باشند.

ماده بیست و نه) مسئولیت احداث کنار گذر در مورد پل های واقع در مسیر که دارای ظرفیت محدود باربری هستند، به عهده شرکت حمل و نقل ترافیکی می باشد و ادارات کل راه و ترابری موظفند با شرکت های حمل و نقل در احداث کنار گذر ها به نحوی که تاسیسات و ابنیه فنی راه صدمه وارد ننمایند، همکاری کنند.

تبصره

به منظور اقتصادی بودن احداث کنار گذر ها در مسیرهای مهم حمل و نقل ترافیکی، شرکت های حمل و نقل ترافیکی می توانند تعدادی از کنار گذرها را به صورت دایمی احداث و مسئولیت مرمت و نگهداری آنها را نیز به عهده گیرند.

ب) مقررات طول

ماده سی) بارگیری های کشویی و منفصل ( پایپ ) با طول متغییر که برای حمل بار های طویل استفاده می گردد باید دارای شرایط زیر باشند:

در صورت دارا بودن طول کل بیش از 25 متر و وزن 44 تن محورهای عقب تریلر آن ها باید دارای خاصیت فرمان پذیری همگام با کشنده باشد.

چنانچه طول آن ها از 40 بیشتر و تا 50 متر باشد در بارگیرهای متصل ( پایپ ) باید علاوه بر خاصیت فرمان پذیری دارای صفحه گردان در یک سر بارگیر متصل به محموله باشند.

در صورت داشتن طول بیش از 50 متر در بارگیرهای منفصل ( پایپ ) باید علاوه بر خاصیت فرمان پذیری دارای صفحه گردان در ابتدا و انتهای بارگیر متصل به محموله باشند.

پ) مقررات عرض

ماده سی و یک) محمولاتی که عرض آن هابیش از 9 مترو یا سه برابر عرض وسیله بوده و دارای ارتفاع کل بیش از 4 متر باشند باید با بارگیرهای دارای عرض زیاد ( نیم ساید یا ساید بای ساید ) حمل گردند.

ماده سی و دو) در صورتی که عرض کل وسایل نقلیه بین 4 تا 6 متر باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر مراتب را به مامورین پلیس راه اطلاع داده و نظر پلیس راه را در خصوص لزوم یا عدم لزوم همراهی با وسیله نقلیه دریافت دارند.

ماده سی و سه) در صورتی که عرض محموله و وسیله نقلیه بیش از 6 متر باشد، یکی از وسایل نقلیه متعلق به پلیس راه، وسیله نقلیه حامل محموله ترافیکی را در طول مسیر همراهی و در صورت لزوم نسبت به هدایت ترافیک وسایل نقلیه دیگر و توقف احتمالی آن ها اقدام می نماید.

بنابراین شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر هماهنگی های لازم را پلیس راه محل به عمل آورند.

تبصره 1

در راه های فرعی و راه های روستایی و راه هایی که نظارت پلیس راه به صورت دایم در آن ها صورت نمی گیرد، شرکت حمل و نقل ترافیکی موظف است یکی از اسکورت های آموزش دیده را با تمامی تجهیزات و علایم هشدار دهنده مناسب به این کار گمارده و نسبت به هدایت دیگر وسایل نقلیه اقدام کند.

تبصره 2

مامورین پلیس راه می توانند در صورت تشخیص فعالیت اسکورت مربوط به تبصره 1 این ماده را به عهده گیرند و شرکت حمل و نقل ترافیکی نیز موظف به همکاری می باشد.

ماده سی و چهار) در صورتی که محمولات ترافیکی به دلیل داشتن عرض کمتر از عرض بارگیر وسیله نقلیه کنار هم قرار گرفته باشند، تحت هیچ شرایطی نباید از بغل وسیله نقلیه بیرون بمانند.

ت) مقررات ارتفاع

ماده سی و پنج) شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند قبل از اقدام به دریافت مجوز، مسیر حمل محمولات ترافیکی را از نظر محدودیت های ارتفاعی موجود در مسیر به صورت دقیق بررسی نموده و کلیه محدودیت هایی که دارای ارتفاع مجاز کمتر از ارتفاع وسیله نقلیه و محموله ( نظیر تونلها، زیرگذرها، لوله های آبرسانی، پلهای عابر پیاده با محدودیت های ارتفاعی در محدوده شهری ) بوده و امکان احداث کنارگذر و عبور از آن ها وجود دارد را مشخص نموده و در صورت عدم امکان احداث کنار گذر برای محدودیت های موجود در مسیر از مسیر های جایگزین دیگر استفاده نمایند.

تبصره

مسئولیت هرگونه عواقب و خسارات وارده به مردم، مستحدثات و ابنیه فنی موجود در مسیر ناشی از عبور محموله به عهده شرکت حمل کننده می باشد.

ماده سی و شش) چنانچه ارتفاع وسیله نقلیه و محموله بیش از 6 متر باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر یا در صورت لزوم قطع و وصل مجدد هادیهای برق و تلفن که با جاده تلاقی دارند، اقدام نمایند.

ماده سی و هفت) در صورتی وجود محدودیت های ارتفاعی ( ارتفاع کمتر از ارتفاع کل وسیله نقلیه و محموله ) مربوط به تونل ها و زیرگذرها باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند حداقل 24 ساعت قبل از زمان عبور از کنارگذر تونل را به اطلاع اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای محل رسانده و در زمان اعلام شده از کنارگذر تونل عبور نمایند.

نمایندگان ادارات راهداری و حمل و نقل جاده ای می توانند به منظور حصول اطمینان از عبور وسایل نقلیه از کنارگذر تونل ها در زمان اعلام شده از طرف شرکت حمل و نقل ترافیکی در محل حاضر و بر عبور وسیله نقلیه از کنارگذر تونل نظارت داشته باشد.

تبصره

رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 در اجرای این ماده در مرود عبور از کنارگذر تونل ها نیز الزامی است.

ماده سی و هشت) در صورتی که ارتفاع وسیله نقلیه و محموله بیش از ارتفاع مجاز قابل عبور در گذرگاه های راه آهن باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند جهت عبور از روی ریل مجاور گذرگاه مراتب را به شرکت راه آهن منطقه اطلاع داده و سپس با هماهنگی نماینده شرکت راه آهن منطقه از روی ریل مجاز گذرگاه عبور نمایند.

تبصره

رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 با در نظر گرفتن شرکت راه آ هن منطقه به جای اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای در اجرای این ماده الزامی است.

ماده سی و نه) احداث کنارگذر در مورد تونل ها و گذرگاه های راه آهن دارای محدودیت ارتفاع نیز مشمول مفاد ماده 17 این دستورالعمل و تبصره آن نیز می باشد.

ماده چهل) حمل محمولات مرتفع (بلند) که ارتفاع آن ها از سطح زمین پس از بارگیری بیش از 5 متر باشد توسط تریلی هایی که ارتفاع سطح بارگیر (تریلر) آن ها از زمین بیش از 1/2 متر می باشد ممنوع است.

ماده چهل و یک) در صورتی که محمولات ترافیکی به دلیل داشتن ارتفاع کمتر از حد مجاز روی یکدیگر قرار گرفته باشند، ارتفاع کل آن ها تحت هیچ شرایطی نباید از 4/5 متر تجاوز کند.

تجهیزات و علایم هشداردهنده

ماده چهل و دو) برای حرکت وسیله نقلیه حامل محمولات ترافیکی باید خودروهای اسکورت با نصب علایم و تجهیزات هشدار دهنده لازم، دیگر وسایل نقلیه را از تردد وسایل نقلیه ترافیکی آگاه نمایند.

تعداد خودرو های اسکورت مورد نیاز به شرح جدول زیر تعیین می گردد:

 

 

 

 

 

در تعاریف و مقررات حمل و نقل زمینی و پارت دو به صورت کامل مقررات حمل و نقل جاده ای نسخه ی اول بیان شده است.

تعاریف

محموله ترافیکی

محمولاتی که از نظر ابعاد و اوزان بیش از میزان مندرج در مقررات حمل ونقل بار در راه ها بوده و در جهت ترافیکی بودن غیر قابل تفکیک باشند.

وسیله نقلیه ترافیکی

وسیله نقلیه ای که بدون بار و یا پس از بارگیری ابعاد و اوزان آن بثیش از میزان مندرج در مقررات حمل و نقل بار در راه ها باشد.

مجوز ترافیکی

برگه ای است حاوی اطلاعات محموله ترافیکی، وسیله نقلیه، مسیر حمل و کلیه شرایط حمل که در طول مسیر باید رعایت گردد این مجوز ها بر دو گونه می باشند.

1. پروانه عبور
2. اجازه نامه

شرکت حمل و نقل ترافیکی

شرکت حمل و نقلی است که علاوه بر پروانه فعالیت شرکت های حمل و نقل عادی پروانه فعالیت شرکت های حمل و نقل ترافیکی و فوق سنگین را براساس ضوابط از سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای دریافت نموده باشد.

اسکورت

خودرویی است از نوع سواری یا وانت که وسیله نقلیه حامل محمولات ترافیکی را با علایم و تجهیزات هشدار دهنده در طول مسیر حمل همراهی نموده و دیگر وسایل نقلیه را از تردد آن آگاه می نماید.

دهانه پل

فاصله آزاد بین دو پایه متوالی در امتداد طول عرشه پل را دهانه پل می گویند.

کنارگذر

راه فرعی که در کنار پل و یا تونل جهت عبور محمولاتی که امکان عبور از آن ها را ندارند ساخته می شود را کنارگذر می گویند

یدک (تریلر)

عبارت از وسیله نقلیه یا بارگیری است که با یک وسیله نقلیه موتوری کشنده می شود.

نمیه یدک (نیمه تریلر)

عبارت از یدکی است که به یک وسیله نقلیه دیگر به طوری متصل می گردد که بخشی از وزن بار آن بر روی کامیون یا کامیون های کشنده قرار گرفته و حمل می شود.

کمر شکن

نیمه یدک ( بارگیر ) غیر ثابتی است به شکل کفی دارای ارتفاع سطح بارگیر کمتر از کفی و اختلاف ارتفاع بین سطح بارگیر با سطح محل قرارگیری چرخ پنجم ( شترگلو ) با خاصیت تقسیم بار که برای حمل کالای سنگین و غیر قابل تفکیک استفاده می گردد.

بوژی

یدک غیر ثابتی است با تعداد محور متغییر و سیستم هیدرولیکی توزیع نیرو و تنظیمات مستقل برای هر محور و هر طرف که برای حمل کالاهای فوق سنگین و غیر قابل تفکیک مورد استفاده قرار می گیرد.

کشویی

نیمه یدک غیر ثابت کفی با کمر شکن با طول متغییر که برای حمل کالاهایی دارای طول زیاد (طویل) غیر قابل تفکیک استفاده می گردد.

پایپ

بارگیری است منفصل شامل چند قسمت که از محموله به عنوان رابط استفاده می گردد و برای حمل کالاهای دارای طول زیاد غیر قابل تفکیک استفاده می گردد.

دلی ( مبدل )

عبارتست از یک اکسل یا گروهی از اکسل ها با ریض متصل به هم جهت افزایش محور وسیله نقلیه و تبدیل یک و نیم تریلر به یک تریلر بزرگ.

کلیات

ماده یک) وسایل نقلیه ای که ابعاد و اوزان آن ها بدون بار یا پس از بارگیری محموله حداقل در یکی از ابعاد و یا اوزان مقررات حمل و نقل بار در راه ها تجاوز نماید، مشمول مقررات این دستورالعمل بوده و برای تردد آن ها باید مجوز ترافیکی صادر شود.

اینگونه وسایل نقلیه در این دستور العمل وسایل نقلیه ترافیکی و محمولات آن ها محمولات ترافیکی نامیده می شوند.

ابعاد و اوزان مجاز تردد در مقررات حمل و نقل بار در راه ها

1. عرض: 2/60 متر
2. ارتفاع: 4/50 متر
3. طول: کامیون دو محور 10 متر / کامیون سه محور 12 متر / کامیون با یدک 18/35 متر / تریلی 4 محور و بیشتر 16/50 متر / تریلی خودرو بر 20/75 متر
4. وزن کل : 44 تن

تبصره

چنانچه در محورهایی از راه های ارتباطی کشور به دلیل موانع موجود، محدودیت های ارتفاع کمتر از 4/50 متر اعمال گردد، تردد وسایل نقلیه با ارتفاع کمتر از 4/50 متر نیز در این محور ها، مشمول مقررات این دستورالعمل می باشند.

ماده دو) حداکثر میزان بیرون ماندگی بار از وسیله نقلیه نباید از میزان زیر تجاوز نماید:

عقب: از مرکز آخرین محور وسایل نقلیه در کامیون ها 3 متر و در تریلی ها 5 متر می باشد.

جلو: از مرکز اولین محور وسیله نقلیه 1/50 متر می باشد.

وسایل نقلیه ای که میزان بیرون ماندگی و یا جلوآمدگی بار بیش از مقادیر فوق باشد، تحت هیچ شرایطی اجازه تردد در راه های کشور را ندارند.

تبصره

محمولاتی که دارای طول بیش از 45 متر بوده و لزوما بایستی توسط بارگیری های کشویی حمل گردد و یا بواسطه شرایط خاص بارگیری میزان بیرون ماندگی بار از وسیله نقلیه بیش از مقادیر یاد شده باشد در صورت عدم وجود بارگیر مناسب، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای می تواند با اعمال شرایط خاص و در نظر گرفتن تمهیدات ایمنی لازم با تردد آن موافقت نموده و مجوز ترافیکی لازم را صادر نماید.

ماده سه) حداقل فاصله آزاد جلو بار تا پشت اطاق کشنده در وسایل نقلیه مفصل دار در حالتی که کشنده با تریلر در یک راستا باشند نباید از میزان زیر کمتر باشد.

D=(W*0/25)+30

تبصره یک

حداکثر میزان جلو آمدگی بار از بارگیر در وسایل نقلیه ترافیکی که دارای بارگیر منفصل بوده و بوسیله اتصال مفصلی تریلر به کشنده متصل می گردد با رعایت فاصله آزاد جلو بار تا پشت اطاق کشنده نباید از ابتدای بار تا مرکز اولین محور تریلر از سه متر تجاوز نماید.

تبصره دو

استفاده از چند مالبند متصل به یکدیگر در تریلی های حامل محمولات ترافیکی ممنوع می باشد.

ماده چهار) وسایل نقلیه ای که پس از بارگیری ابعاد و اوزان ان ها براساس مفاد ماده یک مشمول شرایط و ضوابط این دستورالعمل باشند، تردد آن ها بدون مجوز ترافیکی در راه های کشور ممنوع می باشد.

مدارک لازم جهت صدور مجوز ترافیکی:

1. بارنامه
2. برگ درخواست صدور مجوز حاوی مشخصات محموله و وسیله نقلیه از سوی شرکت حمل کننده یا نهاد دولتی
3. برگ معرفی شرکت حمل کننده
4. برگ توزین شامل بار محوری و کل

ماده پنج) شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند علاوه بر رعایت مقررات عمومی حمل و نقل کالا، کلیه شرایط و ضوابط مربوط به حمل و نقل محمولات ترافیکی در هر سفر را مطابق مفاد این دستور العمل از مبدا تا مقصد که در پروانه عبور درج گردیده را رعایت و مراتب را به راننده یا نماینده ای که همراه وسیله نقلیه حامل محموله اعزام می نمایند تفهیم نمایند.

ماده شش) در صورتی که فضای فرم پروانه عبور برای درج توضیحات لازم خصوصا در مسیرهای طولانی کافی نباشد و با انتخاب مسیر به صورت کلی براساس درخواست امکان پذیر نباشد می توان مسیر حمل را به چندین قسمت تقسیم نمود و برای هر قسمت از مسیر پروانه عبور جداگانه با درج عبارت ” این پروانه عبور در ادامه پروتنه عبور شماره می باشد ” صادر گردد در این صورت برای پروانه عبور هر قسمت ارائه بارنامه جداگانه الزامی نیست.

تبصره

بکارگیری فن آوری های پیشرفته در حمل و نقل جاده ای که زمینه رعایت موثرتر و کاراتر مفاد این دستورالعمل را فراهم نماید با رعایت استانداردهای مربوط و تایید سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور بلامانع است.

ماده هفت) حمل محمولات ترافیکی نظیر کمباین، بدوزر، سایدیوم و فینیشر با قطعات منفصله شامل دروکن، تیغه، لوله گذار و آسفالت پخش کن در صورتیکه محموله از اطراف بارگیر وسیله نقلیه بیرون زدگی نداشته باشد مجاز می باشد در غیر اینصورت باید قطعات منفصله یاد شده را با وسیله نقلیه دیگری حمل کنند.

ماده هشت) جابه جایی محمولات ترافیکی ترانزیتی در قلمرو کشور ایران تابع شرایط و ضوابط این دستور العمل می باشد و در صورتی که مبدا و یا مقصد بار در داخل کشور بوده و اسناد حمل از مبدا تا مقصد صادر شده باشد و یا به صورت ترانزیت عبوری از قلمرو کشور حمل گردند و تغییری در اسناد حمل صورت نگیرد در این حالت صدور بارنامه داخلی الزامی نیست.

ماده نه) عبور وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی در داخل شهر ها تابع ضوابط و مقررات شهری بوده و شرکت های حمل و نقل بایستی با هماهنگی مسئولین مربوطه در محدوده شهر تردد نمایند.

ماده ده) تردد وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی خارج از مسیرهای مندرج در مجوز ترافیکی ممنوع می باشد و در صورت ضرورت با صلاحدید اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای محل و هماهنگی با پلیس راه منطقه از مسیر جایگزین عبور داده شده و در غیر این صورت توسط شرکت حمل و نقل موظف است نسبت به اخذ اصلاحیه مسیر از سازمان اقدام نماید.

ماده یازده) تردد وسایل نقلیه ترافیکی در آزادراه ها یا راه ایی که به طور کلی برای تردد وسایل نقلیه حامل بار ممنوع اعلام شده اند، مجاز نیست و در صورتی که برای حمل محموله ترافیکی مسیر دیگری غیر از ازادراه یا راه های فوق الذکر وجود نداشته باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی می توانند با هماهنگی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان و پلیس راه استان در این گونه راه ها یا بخشی از آن ها با رعایت موارد ایمنی، تردد و در اولین خروجی ممکن از آن ها خارج شوند.

ماده دوازده) شرکت های حمل و نقل موظفند قبل از صدور بارنامه و دریافت مجوز ترافیکی ، نسبت به حصول اطمینان از وضعیت فنی و ایمنی وسیله نقلیه مطابق مفاد 5 و 6 آیین نامه اجرایی تبصره 1 ماده 31 قانون رسیدگی به تخلافات رانندگی و بارگیری مطابق مقررات و همچنین اطمینان از مهار مناسب محموله اقدام نمایند.

ماده سیزده) شرکت های حمل و نقل موظفند قبل از اقدام به دریافت مجوز ترافیکی برای جابه جایی محمولات ترافیکی باید مسیر عبور را از نظر محدودیت های ابعادی و وزنی بررسی نموده و پس از اطمینان از امکان عبور وسیله نقلیه حامل محموله در مسیر و همچنین آخرین تغییرات انجام شده در این دستورالعمل و محدودیت های اعمال شده که از طریق سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور و یا ادارات کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان ها اعلام می گردد، اقدام به دریافت مجوز ترافیکی نمایند.

ماده چهارده) ساعت مجاز حرکت وسایل نقلیه ترافیکی از نیم ساعت بعد از طلوع آفتاب تا نیم ساعت قبل از غروب آفتاب می باشد.

تبصره 1

شرکت های حمل و نقل موظفند برنامه زمانی سفر وسایل نقلیه را با زمان دقیق ساعت حرکت در مناطق مختلف کشور و در ماه های مختلف سال به نحوی تنظیم نمایند که توقف ان ها در زمان های مناسب و در توقفگاه های مشخص در مسیر تعیین شده برای حرکت صورت گیرد.

تبصره 2

تردد وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی که ابعاد آن ها با محموله از عرض 3 متر، طول کل 20 متر، ارتفاع از سطح زمین 4/80 متر و وزن کل از 44 تن تجاوز ننماید، مشروط به داشتن حداقل یک اسکورت و عدم وجود محدودیت های ارتفاعی کمتر از 4/80 متر در مسیر با رعایت مفاد تبصره ماده 53 این دستورالعمل در شب مجاز می باشد.

تبصره 3

تردد وسیله نقلیه حامل محموله ترافیکی در شهر هایی که محدودیت تردد وسایل نقلیه در روز اعمال می گرددو یا در روستاهایی که به دلیل عبور از کنارگذر پل ها و مواردی از این قبیل حرکت وسایل نقلیه در روز خطر آفرین است، در شب ( بین ساعت 24 تا 5 صبح ) از منطقه مورد نظر با هماهنگی پلیس مربوطه مجاز می باشد.

ماده پانزده) تردد وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی در راه های کشور در کلیه ایام سال مجاز می باشد به جز محورهایی که به دلیل تردد زیاد از طرف سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای با پلیس راه ناجا ممنوعیت تردد برای تریلی های حامل محمولات ترافیکی در آن ها اعلام شده باشد.

ماده شانزده) در شرایطی که به دلایلی مانند انعکاس نور، مه، بارش سنگین، دود، گرد و غبار شعاع دید کمتر از 250 متر باشد، وسیله نقلیه حامل محمولات ترافیکی نبایستی حرکت نماید در این صورت راننده بایستی در نزدیک ترین پارکینگ ایمن توقف و منتظر بماند تا شعاع دید اصلاح شود

ماده هفده) وسیله نقلیه حامل محمولات ترافیکی بایستی در حین حرکت حداقل 200 متر از وسیله نقلیه با کامیون دیگر که در جلوی آن حرکت می کند، فاصله داشته باشد مگر اینکه در حال سبقت بوده و یا در منطقه شهری که امکان حفظ 200 متر فاصله وجود ندارد قرار داشته باشد.

ماده هجده) وسایل نقلیه ترافیکی با رعایت شرایط ذیل می توانند محمولات عادی را بارگیری و حمل نمایند:

• وزن وسیله نقلیه با بار از 56 تن تجاوز ننماید.
• سطح بارگیری آن ها ثابت باشد در این صورت استفاده از بارگیر ها متغییر و محورهای واسط مجاز نمی باشد.
• محمولات از اطراف بارگیر بیرون زدگی نداشته باشد.

ماده نوزده) قرارگیری بار بر روی بارگیر وسایل نقلیه که سطح ان کمتر از عرض وسیله نقلیه و طول 200 سانتی متر است ممنوع می باشد.

تبصره

سطح بارگیری مورد نظر بایستی صاف و بدون اختلاف ارتفاع باشد.

ماده بیست) محموله بر روی یدک ها و نیمه یدک ها بایستی به گونی بارگیری شود که محموله به صورت کاملا افقی بدون زاویه شیب بر روی بارگیر قرار گرفته باشد.

تبصره

در صورت استفاده از جداکننده به منظور رفع شیب محموله بر روی بارگیر بایستی محورهای قسمت عقب و جلو متناسب با یکدیگر باشند.

ماده بیست و یک) در بارگیری های مفصل دارای سیستم فرمان و تنظیم ارتفاع بایستی محورهای قسمت عقب و جلو متناسب با یکدیگر باشند.

ماده بیست و دو) سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور می تواند بخشی از فعالیت های اجرایی این دستورالعمل به جز مقررات فصل دهم را به انجمن صنفی و یا شرکت های حمل و نقل فوق سنگین و ترافیکی واگذار و بر فعالیت آن ها نظارت نماید.

 

 

 

 

سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به منظور تعاریف و مقررات حمل و نقل زمینی ماده های زیر را تعریف کرده است.

همانطور که در مقاله ی قبل بررسی کردیم در اینجا به ادامه مقررات حمل و نقل جاده ای می پردازیم.

 ماده 2 حمل و نقل جاده ای

ابعاد مجاز تردد وسایل نقلیه در راه های کشور به شرح زیر می باشد:

ب: وزن مجاز کامیون ها

وزن مجاز تردد انواع کامیون ها در راه های کشور به شرح جدول شماه 3 می باشد.

کد وسیله نقلیه : حاو چهار رقم که دو رقم اول نوع و تعداد محور وسیله و دو رقم آخر تعداد کل چرخ های وسیله می باشد.

حروف: R نشان دهنده لاستیک رادیال با عرض حداقل 36/5 سانتی متر و S نشان دهنده دو محور در گروه راهنما.

پ: وزن مجاز وسایل نقلیه مفصل دار

1) کامیون با یدک ( یدک بطور غیر مستقیم بوسیله مال بند و قفل و پین به کامیون متصل می شود)

از تردد انواع کامیون با یدک در راه های کشور به شرح جدول شماره 4 می باشد.

کد وسیله نقلیه: حاوی شش رقم که دو رقم اول نوع و تعداد محور وسیله و دو رقم بعدی نشانگر یدک و تعداد محور آن و دو رقم آخر تعداد کل چرخ های وسیله می باشد.

حروف: S نشان دهنده دو محور در گروه راهنما.

2) تریلی ها ( کشنده + نیمه یدک، بارگیر مستقیما بوسیله چرخ پنجم به کشنده متصل است )

وزن مجاز تردد انواع تریلی در راه های کشور به شرح جدول شماره 5 می باشد.

کد وسیله نقلیه: حاوی شش رقم که دو رقم اول نوع و تعداد محور وسیله و دو رقم بعدی نشانگر نیمه یدک و تعداد محور آن و دو رقم آخر تعداد کل چرخ های وسیله می باشد.

حروف: R نشان دهنده لاستیک رادیال با عرض حداقل 36/5 سانتی متر، حروف L به معنی فاصله دو محور کنار هم در تریلر بیشتر از دو متر و W نشانگر یک محور دو چرخ در گروه محوری عقب و S نشان دهنده دو محور در گروه راهنما می باشد.

 

سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به منظور تعاریف و مقررات حمل و نقل زمینی ماده های زیر را تعریف کرده است.

ماده یک حمل و نقل زمینی

معانی کلمات و اصطلاحات به کار رفته در این مقررات به شرح ذیل می باشد:

الف) وسیله نقلیه

وسایل موتوری و غیر موتوری که برای جابه جایی انسان و کالا در راه به کار می رود.

ب) خودرو

هر نوع وسیله‌ی نقلیه قابل حرکت در راه ها که نیروی محرکه آن از موتور باشد، به استثنای وسایل نقلیه ریل رو.

پ) کامیون

وسیله نقلیه موتوری باری که قسمت بارگیر آن به صورت پیوسته به شاسی متصل است و ظرفیت وسیله نقلیه با بار بیشتر از 6 تن باشد.

در این لینک اطلاعات خوبی در مورد تناژ بار به دست میارید.

قانون تناژ بار | تناژ مجاز 1400

ت) کامیون کشنده

وسیله نقلیه باری است که یدک و یا نمیه یدک را به دنبال خود کشیده و به حرکت در می آورد.

ث) کامیون فوق سنگین

انواع خودرو و ادوات مربوط است که توانایی حمل محمولات و زین با وزن ناخالص بالاتر از 40 تن و حجیم را داشته باشد.

ج) وسیله نقلیه مفصل دار

وسیله نقلیه‌ای است که شامل یک کشنده و با وسیله نقلیه موتوری و یک یدک یا نیمه یدک متصل به آن باشد.

چ) تریلی

وسیله نقلیه مفصل داری است که شامل کشنده و نیمه یدک متصل به آن می باشد.

ح) اتوبوس

وسیله نقلیه مسافربری که حداکثر ظرفیت سرنشین آن براساس استاندار حداقل فضای مورد نیاز سرنشین در نظر گرفته شده باشد.

خ) محور ( اکسل )

سیستم و یا قسمتی از وسیله نقلیه می باشد که چرخ های وسیله نقلیه به دو طرف آن متصل شده اند.

د) گروه محوری

به یک یا چند محور از وسیله نقلیه که در کنار یکدیگر قرار گرفته و دارای سیستم تعلیق مشترک بوده و فاصله آن ها از یکدیگر کمتر از 2 متر باشند گروه محوری می گویند.

ذ) بار محوری

فشار یا نیروی وزن وارده از سوی هر یک از محور های وسیله نقلیه بر سطح راه را بار محوری گویند.

ر) ظرفیت وسیله نقلیه حمل و نقل زمینی

حداکثر وزن بار با تعداد مسافری که از طرف کارخانه سازنده با تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت برای وسیله نقلیه تعیین و در کارت مشخصات وسیله نقلیه درج می گردد.

ز) وزن خالص ( بدون بار )

عبارت است از وزن وسیله نقلیه بدون راننده و مسافر و بار ولی با مخزن پر از سوخت و با ابزارآلاتی که به طور معمول وسیله نقلیه همراه دارد.

ژ) وزن ناخالص ( GVW )

حداکثر وزن وسیله نقلیه به اضافه وزن بار و یا مسافر آن.

س) وزن ترکیبی ( GCW )

حداکثر وزن قابل کشش ( وزن ناخالص وسیله نقلیه + وزن ناخالص یدک ) توسط وسیله نقلیه باربری.

ش) یدک ( تریلر )

عبارت از وسیله نقلیه ای است که با یک وسیله نقلیه موتوری کشیده می شود.

ص) نیمه یدک ( نیمه تریلر )

عبارت از یدکی است که به یک وسیله نقلیه دیگر به طوری متصل می گردد که بخشی از وزن بار آن بر روی کامیون یا کامیون های کشنده قرار گرفته و حمل می شود.

ض) کد وسیله نقلیه

کد وسیله ملاک طبقه بندی وسایل نقلیه می باشد بدین صورت که دو رقم اول نوع و تعداد محور وسیله نقلیه (4 اتوبوس، 5 کامیون و 6 کشنده)، دو رقم بعدی در وسایل نقلیه مفصل دار نوع و تعداد محور یدک و نیمه یدک متصل به آن (7 یدک و 8 نیمه یدک) و دو رقم آخر تعداد کل چرخ های وسیله نقلیه می باشد.

ط) حروف لاتین همراه با کد وسیله نقلیه در جداول حمل و نقل زمینی

حرف R نشان دهنده لزوم دارا بودن لاستیک رادیال با عرض حداقل 36/5 سانتی متری برای محورهای دو چرخ.

حرف S نشان دهنده این است که وسیله نقلیه دارای دو محور در گروه راهنما می باشد.

حرف W نشانگر آن است که محور های عقب تریلر دارای یک محور دو چرخ می باشد.

حرف L به معنی آن است که فاصله دو محور کنار هم در تریلر بیشتر از دو متر می باشد.

حروف A,B,C,D : معرف گروه های محوری مختلف وسایل نقلیه می باشند.

 ماده 2 حمل و نقل زمینی

ابعاد مجاز تردد وسایل نقلیه در راه های کشور به شرح زیر می باشد:

الف: طول

حداکثر طول مجاز تردد آزاد وسایل نقلیه باری با بار و مسافری در راه ها به شرح جدول شماره 1 تعیین می گردد.

توضیح : حداکثر طول مندرج در جدول بزرگترین طول از ابتدا تا انتهای وسیله نقلیه با بار آن می باشد.

تبصره : حداکثر میزان جلوآمدگی بار از مرکز اولین محور وسیله نقلیه 1/50 متر و حداکثر میزان بیرون ماندگی بار از مرکز آخرین محور وسیله نقلیه در کامیون ها 3 متر و در تریلی ها 5 متر می باشد.

وسیله نقلیه ای که میزان بیرون ماندگی و یا جلوآمدگی بار آن ها بیش از مقادیر فوق باشد، تردد آنها تحت هر شرایطی در راه های کشور ممنوع می باشد.

ب: عرض

حداکثر عرض مجاز تردد آزاد در راه ها برای کلیه وسایل نقلیه باری با بار و مسافری بدون در نظر گرفتن آیینه ها و چراغ های جانبی 2/6 متر می باشد.

ماده 3 حمل و نقل زمینی

اوزان مجاز تردد وسایل نقلیه در راه های کشور به شرح ذیل تعیین می گردد.

الف: بار محوری

حداکثر فشار وارده از محور های وسایل نقلیه ( باربری و مسافربری ) بر سطح راه نباید از حدود جدول شماره 2 تجاوز نماید:

در صورتی که فاصله مرکز تا مرکز دو محور از یکدیگر بیش از دو متر باشد هر محور به عنوان محور منفرد در نظر گرفته می شود.

لاستیک محور هایی از گروه های منفرد، زوج و تریوله که دارای دو چرخ در هر محور هستند باید از نوع رادیال با عرض حداقل 36/5 سانتی متر باشد در غیر این صورت به ازای هر محور یک تن از وزن مجاز گروه محوری کسر خواهد شد.

تبصره : حداکثر میزان بیرون ماندگی بار از عرض بارگیر وسایل نقلیه نباید از هر طرف بیش از 30 سانتی متر باشد.

ارتفاع : حداکثر ارتفاع مجاز تردد در راه های کشور بجز محور های هراز و چالوس برای کلیه وسایل نقلیه باری با بار و مسافری از سطح زمین تا بالاترین قسمت بار یا وسیله نقلیه 4/5 متر می باشد.

تبصره: در صورتی که در محور هایی محدودیت ارتفاعی ایجاد گردد و ارتفاع مجاز تردد در آن محور ها کاهش یابد مراتب از طریق سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای اطلاع رسانی خواهد گردید.

در ادامه با ما همراه باشید تا ماده های دیگر حمل و نقل زمینی را بررسی کنیم.