دسته: حمل و نقل زمینی

 

در زمان وقوع حوادث ناشی از مواد خطرناک یا تصادف، شما تنها چند دقیقه برای تسلط بر احساسات خود وقت دارید.

با آموختن بعضی گام ها، به سرعت وارد عمل شوید. اما پیش از آن باید بدانید که چه کاری انجام دهید و چه کاری را انجام ندهید.

همچنین بخوانید : بازرسی وسایل نقلیه حمل مواد خطرناک

گام های زیر را بخاطر بسپارید :

• احساسات خود را کنترل کنید.
• امنیت خودرو را حفظ کنید و در صورت امکان خودرو را خارج از جاده در جهت کمک به جلوگیری از یک تصادف دیگر قرار دهید.
• فلاشر ها را روشن کنید.
• با پلیس ارتباط برقرار کنید و جزئیات محل وقوع تصادف، نوع مواد خطرناک، تعداد خودروهای شامل تصادف را با آن ها درمیان بگذارید.
• سلامت سرنشینان وسیله نقلیه را بررسی کنید.
• با شرکت بیمه تماس گرفته و از دستورات آن ها تبعیت کنید.
• گزارش تصادف را بنویسید.

کمک های اولیه در هنگام بروز حوادث ناشی از مواد خطرناک

در صورت بروز حادثه، هنگام حمل و نقل محمولات خطرناک اقدامات گوناگونی را در جهت کمک به مصدومان و حادثه دیدگان می توان انجام داد که اطلاع و آگاهی از آنها منجر به کاهش تلفات و خسارات ناشی از وقوع سانحه خواهد شد.

بخشی از این اقدامات باید در مورد کلیه حادثه دیدگان و مصدومان در اثر وقوع سانحه برای وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک به اجرا در آیند و برخی دیگر از آن ها نیز بسته به گروه و نوع ماده خطرناک می توانند متفاوت باشند. اقدامات کلی قابل اجرا در هنگام بروز حادثه عبارتند از :

• کلیه مصدومان و حادثه دیدگان را به هوای آزاد انتقال داده و با مرکز فوریتهای پزشکی 115 و پلیسی 110 و آتش نشانی 125 تماس گرفته و مراتب را به اطلاع آن ها برسانید.
• در صورت عدم تنفس مصدوم، از تنفس مصنوعی استفاده کنید.
• اگر مصدوم به سختی نفس می کشد، از کپسول اکسیژن استفاده نمایید.
• در صورت تماس حادثه دیدگان با مواد خطرناک، باید بلافاصله حداقل به مدت 20 دقیقه، پوست و چشم ها را زیر فشار آب شستشو دهید.
• از آگاهی اکیپ پزشکی نسبت به مواد خطرناک و خطرات آنها اطمینان حاصل کنید.
• کفش ها و لباس های آلوده مصدوم را از بدن او خارج سازید.
• لباس های آلوده ممکن است در حالت خشک، احتمال آتش سوزی داشته باشند.
• مصدوم را گرم و ساکن نگه دارید. در مورد مواد میکروبی و رادیواکتیو لزومی به این کار نیست.
  

  همچنین بخوانید : معرفی مواد خطرناک در حمل و نقل جاده ای

در موارد خاص با توجه به نوع ماده خطرناک اقدامات زیر را انجام می دهید:

گازها

1. قبل از درآوردن لباس های مصدومین در معرض گازهای سرد کننده باید یخ زدگی لباس ها را برطرف نمود.
2. با توجه به احتمال تاخیر در بروز اثرات مخرب مواد خطرناک باید همواره مصدوم را تحت نظر داشت.
3. در صورت استنشاق گازها توسط مصدوم از تنفس دهان به دهان استفاده ننمایید و به جای آن از کپسول اکسیژن کمک بگیرید.

مایعات قابل اشتعال

1. پوست مصدوم را با آب و صابون بشویید.
2. توجه داشته باشید که تاثیر برخی از این مواد بر روی مصدوم به تدریج ظاهر می شود.
3. در صورت استنشاق مایعات قابل اشتعال سمی و یا خورنده از تنفس دهان به دهان استفاده ننمایید و به جای آن از کپسول اکسیژن کمک بگیرید.

جامدات قابل اشتعال

1. مواد گداخته جامد را در صورت لزوم با کمک پزشک از روی بدن مصدوم بردارید.
2. در صورت بلعیدن مواد و یا استنشاق گازهای ناشی از جامدات قابل اشتعال سمی و یا خورنده از تنفس دهان به دهان خودداری نمایید و به جای آن از کپسول اکسیژن استفاده کنید.
3. در صورت تماس اندک، از گسترش مواد خطرناک به قسمت های دیگر بدن جلوگیری نمایید.

مواد اکسید کننده

1. در صورت بلعیدن مواد و یا استنشاق گازهای ناشی از جامدات قابل اشتعال سمی و یا خورنده از تنفس دهان به دهان خودداری نمایید و به جای آن از کپسول اکسیژن استفاده کنید.

پراکسیدهای آلی

1. پوست بدن مصدوم را از مواد آلوده کننده بزدایید.

مواد سمی و خورنده

1. در صورت بلعیدن مواد و یا استنشاق گازهای ناشی از گازهای سمی از تنفس دهان به دهان خودداری نمایید و به جای آن از کپسول اکسیژن استفاده کنید.
2. در صورت تماس اندک از گسترش مواد خطرناک به قسمت های دیگر بدن جلوگیری نمایید.
3. توجه داشته باشید که تاثیر برخی از این مواد بر روی مصدوم به تدریج ظاهر می شود.

مواد میکروبی

1. برای کمک بیشتر لازم است با مرکز کنترل سم در منطقه تماس بگیرید.
2. توجه داشته باشید که تاثیر برخی از این مواد بر روی مصدوم به تدریج ظاهر می شود.

مواد رادیواکتیو

1. در مراقبت و انتقال مصدوم به مراکز درمانی تعجیل نمایید.
2. مصدومان آلوده به مواد رادیواکتیو خطر چندانی برای سلامتی افراد در تماس با وی ندارد.

اقدامات اضطراری در جهت کاهش ضدت حوادث ناشی از مواد خطرناک

در صورتی که بر اثر اشتباه، سهل انگاری و … در حمل و نقل محمولات خطرناک حادثه ای رخ داد، بایستی با اعمال تمهیدات و اقداماتی نسبت به جلوگیری از گسترش و کاهش خسارات ناشی از آن اقدام نمود.

اقدامات عمومی لازم در این خصوص

1. فوراً افراد غیر مسئول را از محل دور کرده و محل حادثه را تا شعاغ مشخصی تخلیه نمایید.
2. هموراه در خلاف جهت باد بایستید.
3. قبل از ورود به محل های بسته آن ها را تهویه نمایید.

اقداماتی که جهت اطفاء حریق و جلوگیری از نشت و گسترش مواد خطرناک باید انجام شوند بسته به نوع ماده خطرناک متفاوت می باشند که در ادامه به آن ها پرداخته شده است.

مواد منفجره

هیچ گاه هنگام رسیدن آتش به محموله، نسبت به خاموش کردن آن اقدام نکنید، چون هر لحظه احتمال انفجار آن وجود دارد.

• از عبور و مرور وسایل نقلیه حداقل تا شعاع 1600 متر در تمام جهات جلوگیری به عمل آورید.
• در صورتی که محموله در معرض حرارت قرارداد، از جابه جا کردن محموله یا وسیله نقلیه خودداری کنید.
• در صورت آتش گرفتن وسیله نقلیه یا تایرها، برای فرونشاندن آتش از مقدار زیادی آب یا دز صورت عدم امکان، از دی اکسید کربن استفاده نمایید.

گاز ها

برای خاموش کردن آتش سوزی های کوچک از مواد شیمیایی خشک نظیر دی اکسید کربن و برای آتش سوزی های بزرگ از آب استفاده نموده و در صورت عدم وجود خطر، کانتینرها را از منطقه آتش سوزی دور نمایید.

• کانتینرهای در حال سوختن را باید با استفاده از مقادیر زیاد آب سرد نمود.
• هر عاملی را ممکن است در نزدیکی محل حادثه موجب ایجاد جرقه یا شعله نماید، از بین ببرید.
• در صورت آتش گرفتن تانکرهای حامل مواد خطرناک باید آتش را با رعایت حداکثر فاصله و با استفاده از تجهیزات بدون استفاده از مامور آتش نشانی خاموش نمود.

 

در دنیای امروزه زیر ساخت ها و در راس آن ها شبکه های قابل دسترسی و صنعت حمل و نقل یکی از پایه های رشد و توسعه، شناخته شده است.

اما گسترش این وضعیت به رغم منافع بیشمارش دارای آثار و پیامدهای منفی از قبیل تصادفات رانندگی و ضرر های سنگین اقتصادی و اجتماعی است که سبب گردیده تا بسیاری از دولت ها به عنوان یکی از مهم ترین زیان های ملی اقدام به انجام تحقیقات گسترده ای در ابعاد مختلف آن بنمایند.

در کشور ایران نیز علی رغم بالا بودن آمار این سوانح خصوصاً در سیستم جاده ای، متاسفانه شناخت و هماهنگی لازم بین دستگاه های ذی ربط ( نیروی انتظامی، وزارت راه، مراکز درمانی، پزشکی قانونی و.. ) صورت نگرفته است و یا ضعیف انجام شده است؛ لذا اقدامات سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور در اخذ اطلاعات از سازمان های مختلف، وضعیت قابل اطمینانی ندارد.

به عبارت دیگر استراتژی معین و دقیقی در خصوص شناخت و برنامه ریزی برای مقابله با این ناهنجاری صورت نگرفته است.

براساس مطالعات انجام شده، تصادفات جاده ای و شهری، دومین عامل مرگ و میر در کشور اعلام شده است. همچنین تصادفات رانندگی از سوی سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی یکی از چهارعامل اصلی تهدید کننده سلامت و جان انسان ها تعیین شده است.

همچنین بخوانید : ممنوعیت ها و الزامات حمل و نقل جاده ای

مجازات تصادفات منجر به قتل و صدمه بدنی

صرف نظر از ضرر و زیان های مالی اینگونه تصادفات، ضرر و زیان های معنوی ناشی از آن ها یا همان مجازات های حبس و پرداخته دیه، خود موضوعی مهم و قابل بحث است که سعی داریم در مطلب حاضر به آن ها بپردازیم.

با توجه به قانون مجازات اسلامی، هرگاه تصادفات رانندگی منجر به فوت و صدمه بدنی راننده مقصر باشد، یعمی حوادث مذکور بر اثر بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم رعایت نظامات دولتی و یا عدم مهارت راننده یا متصدی وسیله حادث گردد برحسب نوع صدمه وارده مجازات حبس و پرداخت دیه برای راننده مقصر به میزان ذیل در نظر گرفته می شود:

1. هرگاه حادثه منتهی به قتل غیر عمدی عابر و یا شرنشینان وسایل نقلیه گرددمرتکب به 6 ماده تا 3 سال حبس و نیز پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیا یدم محکوم می شود.
2. چنانچه حادثه به وجود آمده موجب یکی از موارد ذیل شود :
   موجب مرض جسمی غیر قابل علاج مصدوم گردد.
   یکی از حواس مصدوم از بین برود.
   عضوی از اعضای بدن مصدوم که یکی از وظایف ضروری زندگی را انجام می دهد از کار بیفتد.
   عضوی از اعضا بدن و یا صورت مصدوم تغییر شکل دائمی بدهد.
   موجب سقط جنین در مصدومان زن گردد.
   مرتکب به حبس از دو ماه تا یکسال و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوک می شود.
3. هرگاه تصادفات رانندگی منجر به یکی از موارد ذیل شود :
   باعث نقصان یا ضعف دائم یکی از منافع یا یکی از تعضای بدن مصدوم گردد.
   موجب از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد، بدون آنکه عضو از کار بیفتد.
   باعث وضع حمل زن حامله قبل از موعد طبیعی شود.
   در این صورت مرتکب به دو ماه تا 6 ماه حبس و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد.
4. چنانچه حوادث رانندگی منجر به صدمه بدنی خارج از موارد فوق گردد مرتکب به 1 ماه تا 5 ماه حبس و پرداخته دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد .

همانگونه که بیان شد در صورتی مجازات های مذکور درباره رانندگان اجرا خواهدشد که راننده مقصر باشد و تقصیر براساس تعریف قید شده در تبصره ذیل ماده 336 قانون مجازات اسلامی عبارت است از :

• بی احتیاطی
• بی مبالاتی
• عدم مهارت
• عدم رعایت نظامات دولتی.

چنانچه راننده ای تمام موارد فوق را رعایت کند ولی حادثه ای اتفاق بیفتد آیا باز هم مسئول خواهد بود یا خیر؟

با توجه به ماده 8 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی و ماده 333 قانون مجازات اسلامی اگر عابر از محلی ممنوع عبور کند و راننده با سرعت مجاز و مطمئنه در حرکت بوده و همچنین وسیله نقلیه فاقد نقص فنی باشد و با عابر برخورد نماید بنحوی که منجر به فوت و یا مصدوم شدن عابر گردد، راننده ضامن دیه و خسارت وارده نبوده و بدیهی است که به مجازات حبس نیز محکوم نمی گردد.

چنانچه یکی از حوادث موضوع بندهای 1 تا 4 که قبلا ذکر شد بوقوع بپیوندد و راننده یا متصدی وسایل نقلیه موتوری به هنگام وقوع حادثه یکی از تخلفات ذیل را نیز انجام داده باشد:

• راننده در موقع جرم مست باشد.
• راننده هنگام حادثه، پروانه یا گواهینامه رانندگی نداشته باشد.
• سرعت راننده در زمان تصادف بیش از سرعت مقرر باشد.
• راننده با وجود نقص و عیب مکانیکی موثر دستگاه موتوری را به حرکت در آورده باشد.
• راننده مراعات  لازم را در محل هایی که برای عبور عابر پیاده علامت مخصوص دارد نکرده باشد.

در این صورت ضمن آنکه مجازات حبس راننده حسب مورد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات تعیین شده افزایش خواهد یافت، دادگاه نیز می تواند علاوه بر تشدید مجازات فوق مرتکب را برای مدت 1 تا 5 سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل نقلیه موتوری محروم کند؛ لیکن انجام تخلفات موصوف سبب افزایش مقدار دیه نخواهد بود.

در مورد محرومیت از حقوق اجتماعی، ماده 9 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم رانندگی نیز مقرر می دارد : رانندگانی که ظرف یکسال سه دفعه به اتهام جرائم خلافی مربوط به تصادفات رانندگی در دادگاه محکوم شده باشند به مدت 6 ماه از حق رانندگی محروم خواهند شد.

دیه چیست و مقدار آن چقدر است؟

براساس ماده 294 قانون مجازات اسلامی، ” دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به مجنی علیه یا به ولی یا اولیا دم او داده می شود “.

و مقدار آن به استناد ماده 297 قانون عبارتست از :

1. یکصد شتر سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشد.
2. دویست گاو سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشد.
3. یک هزار گوشفند سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشد.
4. دویست دست لباس سالم از حله های یمن .
5. یک هزار دنیار مسکوک سالم و غیر مغشوش که هر دینار یک مثقال شرعی طلا به وزن 18 نخود است.
6. ده هزار درهم مسکوک سالم و غیر مغشوش که در هر درهم به وزن 12/6 نخود نقره است.

باتوجه به موارد فوق و سایر مواد قانون مجازات اسلامی تذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد :

• قاتل در انتخاب هر یک از انواع ششگانه دیه مختار است ولی تلفیق آن ها جایز نیست و چون پرداخت عین دیه برای قاتل ممکن است مقدور نباشد لذا می بایست قیمت آن را بپردازد که قیمت دیه نیز هر سال یکبار با توجه به رشد تورم مورد تجدید نظر قرار می گیرد.
• قاتل و اولیا دم منجی علیه می توانند در مورد قیمت هر یک از ان ها اعم از کاهش یا افزایش قیمت توافق نمایند.
• دیه قتل زن مسلمان خواه عمدی باشد یا غیر عمدی، نصف دیه مرد مسلمان است ولی در دیه حوادث منجر به صدمه بدنی، تا وقتی دیه ثلث دیه کامل نرسد دیه زن و مرد مسلمان یکسان خواهد بود.
• دیه فوق و صدمه بدنی در تصادفات رانندگی هرگاه در یکی از چهار ماه حرام (رجب، ذیقعده، ذیحجه، محرم) واقع گردد علاوه بر هر یک از موارد ششگانه فوق بعنوان تشدید مجازات باید یک سوم از هر نوعی که توسط قاتل انتخاب می شود اضافه پرداخت گردد.
• اولیا دم مجنی علیه در صورت انتخاب یکی از موارد ششگانه پرداخت دیه از سوی قاتل نمی توانند در دادگاه تجدید نظر به این موضوع اعتراض نمایند؛ زیرا براساس قانون حق انتخاب به قاتل داده شده است تا قیمت کمترین را بپردازد.

همچنین بخوانید : شرایط تحقق خسارت در تصادفات رانندگی

 

 

تانکرهای قابل حمل، تانکرهای چند منظوره ای هستند که ظرفیت آن ها بیش از 450 لیتر می باشد.

از این تانکرها برای حمل مواد خطرناک گروه های مختلف استفاده می کنند.

مشخصات فنی

این تانکرها دارای یک پوسته بوده که به کمک ابزار مناسبی تجهیز گردیده اند. این تانکرها قابل حمل بوده و می توان آن ها را بر روی هر نوع وسیله نقلیه از قبیل تریلرها، واگن قطار و کشتی ها سوار کرد.

پوسته تانکر، آن قسمت از تانکر است که مواد خطرناک در آن نگهداری می شوند. پوسته دارای دریچه هایی جهت بارگیری و تخلیه مواد خطرناک می باشد.

ابزار آلات دیگری که تانکر به آن ها مجهز می شود به دو دسته زیر تقسیم می شوند :

دسته اول :

تجهیزات جانبی شامل نشان دهنده درجه حرارت، فشار، مقدار مواد داخل پوسته و ابزار کمکی برای بارگیری و تخلیه تانکر، هواکش ها و ابزار تنظیم دما می باشند.

دسته دوم :

تجهیزات نگهدارنده و سازه ای شامل تقویت کننده های بدنه تانکر، اجزاء اتصال تانکر به وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک و وسایل حفاظتی در هنگام حمل و نقل که در بیرون پوسته تانکر قرار دارند، می باشد.

تجهیزات مرتبط با تخلیه و بارگیری مواد به صورتی طراحی و محافظت شده اند که تحت تاثیر نیروهای داخلی و خارجی وارد بر آنها از کار نیفتد. درپوش های قرارداده شده برای بازشوها جهت تخلیه، بارگیری و بازرسی های داخل تانکر باید در مقابل باز شدن های ناخواسته ایمن گردند.

بهتر است تا بازشوهای تخلیه، بارگیری، هواکش و تنظیم فشار به کمک ابزارهای کنترلی با دست که نزدیک به پوسته تانکر واقع شده اند، کنترل گردند.

نکاتی در مورد تانکرها

تانکرها معمولاً در انواع اندازه های مختلفی وجود دارند. از این رو، به منظور بهره گیری بهینه از این نوع وسایل نقلیه، نیاز است تا راننده آشنایی کاملی با نحوه بهره گیری از آن ها داشته باشد.

تقریباً در تمامی کانتیرها، مهمترین موردی که باید همواره بررسی شود، نشت مواد خطرناک می باشد. بنابراین، همواره باید اطراف و زیر تانکرها را به منظور اطمینان از عدم نشت احتمالی مواد خطرناک بازرسی نمود.

هرگز مایعات یا گازها را با تانکرهایی که نشت می کنند، حمل ننمائید و در حالت کلی به بررسی مواد زیر بپردازد:

• بدنه یا پوسته تانکر را به دنبال هرگونه تو رفتگی یا درزی بازرسی کنید.
• مجرای ورودی، تخلیه و شیرها را بازرسی کنید.
• لوله ها، اتصالات و شیلنگ ها را از نظر وجود درز، به ویژه در اطراف اتصالات، بازرسی کنید.
• درب ها، آدم روها و مجراهای خروجی را بازرسی کنید.
• تجهیزات با عملکر خاص را بررسی کنید. برخی از مهمترین تجهیزات مذکور می تواند شامل موارد زیر باشد:
  • • • • جعبه بازیافت بخار
        • سیم ارت و اتصال منفی
        • سیستم های خاموش کننده آتش
        • سیستم های خاموشی اضطراری

حداقل ضخامت پوسته تانکر برای وسایل نقلیه تانکردار بسته به جنس تانکر متغیر است.

حداقل ضخامت تانکرها از جنس فولاد سخت زنگ نزن که قطر مخزن آن 1/8 متر یا کمتر می باشد، 2/5 میلیمتر و برای قطرهای بیش از 1/8 متر، برابر 3 میلیمتر می باشد.

تانکر های دو جداره

برای تانکرهای دو جداره معمولاً یا لایه از مواد جامد با ضخامت حداقل 50 میلیمتر در جداره ی میانی قرار می گیرد.

حداقل ضخامت جداره ی بیرونی 0/5 میلیمتر از فولاد نرم و یا 2 میلیمتر از ماده پلاستیک تقویت شده می باشد.

بازشو های تخلیه یا بارگیری که در پایین تانکر تعبیه شده، دارای حداقل دو درب مستقل به صورت سری می باشند.

این دو درب شامل یک شیر قطع جریان و درب فلزی می شود. شیر قطع جریان که در بیرون تانکر نصب شده و با لوله ای از جنس فلز نرم و قابل انعطاف که یک درب در انتهای لوله قرار دارد، ادامه می یابد.

علاوه بر شیر و درب فلزی فوق الذکر، یک شیر قطع جریان، داخل تانکر تعبیه می گردد. در تانکرهایی که برای حمل مواد خطرناک با غلظت بالا استفاده می شوند و دارای پوششی از جنس کائوچو یا پوشش قابل انعطاف در برابر حرارت هستند، به جای شیر قطع داخل تانکر از یک شیر در بیرون تانکر به صورت حفاظت شده جهت قطع جریان استفاده می شود.

 

مواد خطرناک در حمل و نقل جاده ای به ماده ای گفته می شود که ممکن است با ایجاد خطر، سلامتی انسان ها، حیوانات و محیط زیست را تهدید کند.

همچنین در حمل و نقل جاده ای باید ممنوعیت ها و الزامات آن را بدانید و رعایت کنید.

انواع گروه های مواد خطرناک

مواد خطرناک براساس ویژگی هایشان به طبقات یا گروه ها مختلفی تقسیم می شوند.

گروه 1) مواد منفجره

به طور کلی، مواد منفجره براساس میزان خطرناکی به شش زیر گروه تقسیم می شوند. بعضی از این مواد، شامل مواد جامد، مایع یا مخلوطی از مواد مختلف هستند که در صورت انفجار موجب تخریب محیط اطراف خود می شوند.

موادی که برای آتش بازی مورد استفاده قرار می گیرند نیز در زمره مواد منفجره قرار دارند.

در اثر انفجار این مواد ترکش هایی ایجاد می شود که ممکن است باعث زخمی شدن افراد گردد. آتش سوزی نیز یکی از اثرات مخرب این مواد می باشد که امکان دارد در اثر گرما، شعله و تکان شدید رخ دهد.

این مواد شامل :

• بمب ها
• مین
• راکت
• آمونیوم

گروه 2) گاز ها

گاز ها موادی هستند که به صورت مختلف در طبیعت یافت می شوند. این مواد هم به صورت خالص و هم به صورت ترکیبی از یک یا چند گاز موجود می باشند.

به طور کلی گاز ها به سه گروه گاز های قابل اشتعال، گاز های غیر قابل اشتعال و غیر سمی و کاز های سمی تقسیم بندی می شوند و معمولاً به صورت های متراکم، مایع، مایع سرد شده، محلول، تحت فشار و … حمل می گردند.

آتش سوزی، انفجار، مسمومیت، قابلیت اشتعال و سوختگی و ایجاد آلودگی در آب های سطحی از جمله آسیب های احتمالی این مواد به شمار می آید.

این مواد شامل :

• گاز بوتان
• مونواکسیدکربن
• اکسیژن فشرده
• نیتروژن فشرده
• اکسید اتیلن
• کلرید اتیلن

گروه 3) مایعات قابل اشتعال

مایعات قایل اشتعال به موادی گفته می شود که در درجه حرارت 50 درجه سانتی گراد دارای فشار بخاری کمتر از 300 کیلو پاسکال بوده.

از جمله خطرات و آسیب های ناشی از مایعات قابل اشتعال می توان به انفجار بخارات حاصل از مایعات قابل اشتعال در تماس با هوا، آتش سوزی، سوزش پوست و چشم ها در صورت تماس، ایجاد مسمومیت و خورندگی اشاره دارد.

این مواد شامل :

• بنزین
• گازوئیل
• استون
• بنزن
• جوهرچابگر

گروه 1-4) جامدات قابل اشتعال

این گروه شامل مواد جامد قابل اشتعال که به راحتی در اثر اصطکاک آتش می گیرند، مواد خود فعال که حتی در غیاب اکسیژن تجزیه می شوند، مواد جامد انفجاری غیر حساس که از طریق آغشته کردن ایم مواد به آب و الکل، از خواص و قابلیت انفجاریشان کاسته می شوند.

این مواد شامل :

• پودر آلومینیوم
• فسفر
• سولفور
• پودر تیتانیوم

گروه 2-4) مواد احتراقی با قابلیت اشتعال خود به خود

این گروه از مواد خطرناک شامل دو دسته می شوند:

مواد آتش زا یا مواد مخلوط یا محلولی که حنی مقادیر اندک آن ها در مجاورت هوا در مدت زمان 5 دقیقه شعله ور می شوند.

موادی که به خودی خود گرمازا هستند و در تماس با هوا و بدون نیاز به انرژی قادر به تولید گرما هستند.

این مواد شامل :

• سولفید سدیم
• فسفر سفید
• فسفر زرد

گروه 3-4) مواد تولید کننده گازهای قابل اشتعال در مجاورت آب

این گروه شامل موادی است که در واکنش با آب گازهایی تولید می کنند که در ترکیب با هوا مشتعل می شوند. سوختگی شدید، تاول زدن، زنگ زدگی، مسمومیت و خورندگی از خطرات این گروه از مواد می باشد.

این مواد شامل :

• کاربید
• باریم
• کلسیم
• لیتیم
• فسفید سدیم

گروه 1-5) مواد اکسید کننده

مواد اکسید کننده لزوماً به خودی خود آتش نمی گیرند، اما با آزاد کردن اکسیژن موجب شعله ور تر شدن مواد دیگر شده و عمل سوختن را آسان تر می کنند.

این مواد شامل :

• نیترات آلومینیوم
• کلرات کلسیم
• نیترات باریم
• پراکسید های غیر آلی

گروه 2-5) پراکسید های آلی

پراکسید های آلی، مواد آلی هستند که در دماهای معمولی و یا بالاتر تجزیه می شوند. این مواد در اثر حرارت، تماس با آلودگی و فشار ممکن است تجزیه گردند.

بسیاری از پراکسید های آلی به شدت مشتعل می شوند، بعضی از این مواد در صورت تماس، موجب آسیب رساندن جدی به قرنیه چشم می گردند.

این مواد شامل :

• پراکسید استون استیل
• پرامسید بنزیل استیل

گروه 1-6) مواد سمی

مواد سمی، موادی هستند که در اثر تماس با دست یا بلعیدن، سلامتی انسان را به خط می اندازند. تولید گاز های قابل اشتعال در تماس با آب، زنگ زدگی، خوردگی، قابلیت آتش سوزی از جمله خطرات این مواد به شمار می آید.

این مواد شامل :

• آرسنیک
• نیترات جیوه
• سولفا جیوه
• نیکوتن
• پتاسیم

گروه 2-6) مواد میکروبی

مواد میکروبی، موادی هستند که با انتقال عوامل بیماری زا از قبیل باکتری ها، ویروس ها و … موجب بروز بیماری های عفونی در انسان و حیوان می گردند.

بعضی از این مواد به سختی مشتعل می شوند، تنفس با این مواد موجب بروز عفونت، بیماری و حتی مرگ می گردد. فاضلاب های بیمارستانی در زمره مواد میکروبی قرار دارند.

گروه 7) مواد رادیواکتیو

میزان خطرات ناشی از مواد رادیواکتیو بسته به مقدار، نوع و شکل آن ها متفاوت است.قابلیت اشتعال این مواد قابل توجه نبوده و به راحتی مشتعل نمی شوند.

از مواد رادیو اکتیو هم می توان به اورانیوم اشاره کرد.

گروه 8) مواد خورنده

بعضی از این مواد ممکن است آتش بگیرند، اما برخی دیگر قابلیت شعله ور شدن ندارند.

تنفس بخار حاصل از این مواد ناراحت کننده می باشد.

این مواد شامل :

• اسید فسفریک
• اسید سولفوریک
• اسید فرمیک
• اسید پرکلریک
• هیدروکسید سدیم

گروه 9) مواد خطرناک متفرقه

این گروه از مواد خطرناک موجب آسیب رساندن به انسن و محیط اطراف می گردند اما نمی توان آن ها را در گروه های قبلی قرار داد.

این مواد شامل :

• باطری های لیتیم
• جامدات و مایعات آلوده کننده محیط زیست
• ارگانیسم ها
• میکرو ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی

 

در هر صنفی اعم از تولیدی و خدماتی و صنعتی مقرراتی جهت تنظیم روابط دست اندر کاران آن صنف تصویب و اجرا می گردد که در آن مقررات الزامات و ممنوعیت های متعددی را می توان برای آن صنف تصور کرد.

صنف حمل و نقل جاده‌ای نیز با توجه به کثرت عوامل دخیل در حمل و نقل، از این قاعده کلی مستثنی نبوده و در درون خود الزامات و ممنوعیت های زیادی را به شرح ذیل برقرار نموده است :

الف ) ممنوعیت ها حمل و نقل جاده‌ای

1. 1. حمل هر نوع بار و کالای تجاری توسط ناوگان عمومی جاده‌ای مسافربری ممنوع می باشد؛ همچنین حمل توشه مسافرین در داخل اتوبوس ممنوع است.
   2. رانندگی با اتوبوس و مینی بوس بیش از 8 ساعت براساس ماده 7 آیین نامه حمل بار و مسافر و مدت لغو پروانه فعالیت و تعطیلی موسسات حمل و نقل جاده‌ای ممنوع بود و رانندگی با سواری کرایه و کامیون بیش از 10 ساعت نیز براساس ماده 31 آیین نامه تاسیس و بهره برداری از موسسات ترابری جاده‌ای داخلی و مقررات ایمنی در رفت و آمد وسایل ترابری در راه های کشور ممنوع بود.لیکن با تصویب آیین نامه مدیریت ایمنی حمل و نقل و سوانح رانندگی وفق بند 10 ماده 2 آیین نامه یاد شده ساعت کار رانندگان کلیه وسایل نقلیه عمومی باری و مسافری به میزان 8 ساعت تعیین شده و برای مسافت های رانندگی با بیش از 8 ساعت بایستی از رانندگان کمکی استفاده گردد.
      
   3. براساس مواد 3 و 7 قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز حمل کالاهای قاچاق جرم محسوب شده، مرتکب به مجازات می شود.
   4. براساس قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن حمل و نقل و ترانزیت انواع و اقسام مواد مخدر جرم تلقی شده و مرتکب بر حسب اهمیت و نوع جرم و تکرار آن به مجازات های شلاق، جریمه نقدی و حبس محکوم خواهد بود.
   5. رانندگانی که اقدام به حمل مسافر با وسایل نقلیه عمومی در جاده ها می نمایند، چنانچه از مسافرین مبلغی بیشتر از نرخ مصوب دریافت نمایند با توجه به دفعات و مراتب جرم و شرایط و امکانات خاطی؛ برای بار اول، محکوم به پرداخت جزای نقدی از 2 تا 10 برابر اضافه وه دریافتی و در صورت تکرار جرم مزبور؛ 5 تا 20 برابر اضافه وجه دریافت شده، محکوم خواهند شد.
   6. براساس ماده 5 آیین نامه اجرایی ماده 6 قانون احداث پایانه های مسافربری و … فقط آن دسته از وسایل نقلیه مسافربری اجازه ورود به محوطه پایانه مسافربری عمومی را خواهند داشت که تحت پوشش و یا نمایندگی یکی از شرکت های مستقر در پایانه بوده و مطابق ضوابط سازمان راهداری و حمل و نقل عمومی مسافربری  باشند.
   7. براساس ماده 1 مقررات منع تغییر وضعیت وسایل نقلیه مسافربری و باربری قبل از اخذ مجوز لازم، هرگونه تغییر در قسمت های محور، شاسی، اطاق یا تغییر درجه و تیپ وسایل نقلیه مسافربری که منجر به تغییر کاربری وسایل نقلیه باربری شود، ممنوع است.
   8. براساس ماده 21 دستورالعمل مبارزه با قاچاق داشتن باک اضافه و یا هرگونه حمل سوخت اضافه بر باک استاندارد، برای خودرو های اعم از این که به صورت باک اضافی جاسازی در خودرو، حمل مظروف و یا به هر طریق دیگر باشد، ممنوع است.
      
   9. وفق ماده 17 دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشکی، حمل و نقل تجهیزات پزشکی اعم از وارداتی یا تولید داخل صرفاً باید با مدارک معتبر قانونی صورت گیرد.
   10. براساس دستورالعمل مبارزه با قاچاق کالای دخانی، حمل کالاهای دخانی به صورت قاچاق ممنوع بوده و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای وفق مواد 19 و 20 دستورالعمل مذکور اقدام به تعیین دقیق مسیر محموله های ترانزیتی کالای دخانی نموده و آن را در اختیار راننده و اطلاعات مربوط را در اختیار نیروی انتظامی محل قرار می دهد.

ب ) الزامات حمل و نقل جاده‌ای

1. باتوجه به این که بهداشت فردی راننده با بهداشت وسیله نقلیه در حمل و نقل مسافر دو مقوله جدا از هم می باشد لذا در حمل و نقل مسافربری علاوه بر آن که رانندگان ضمن اخذ کارت صحت و سلامت جسمی و روحی بهداشت فردی خود را مشخص می نمایند، بایستی در زمینه بهداشت محیط کار خود نیز که وسایل نقلیه آنان می باشد، اصول لازم را رعایت نمایند.
   لذا در این راستا آئین نامه بهداشتی وسایل نقلیه مسافربری با همکاری سازمان و پلیس راه تهیه و ابلاغ و اجرا می گردد که رعایت مفاد آئین نامه مذکور برای کلیه رانندگان ضروری می باشد.

2. وسایل نقلیه ای که فاقد کارت معاینه فنی می باشند

   براساس بند ج ماده 4 آئین نامه حمل بار و مسافر مصوب سال 1378 شرکت ها و موسسات حمل و نقل از دادن بار و مسافر به وسایل نقلیه ای که فاقد کارت معاینه فنی می باشند منع گردیده اند براین اساس داشتن کارت معاینه فنی برای کلیه وسایل نقلیه ای که در حمل و نقل جاده ای فعالیت می نمایند الزامی می باشد و از طرف دیگر با تصویب قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در سال 1380 و در اجرای بند 5 ماده 18 قانون مذکور معاینه فنی وسایل نقلیه مورد تاکید قرار گرفت که به دو بخش درون شهری و برون شهری بطور مجزا از یکدیگر انجام می شود.

   در بخش برون شهری معاینه موصوف در مراکز معاینه فنی که مجوز تاسیس آن ها را سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اعطا می نماید با رعایت آئین نامه اجرایی نحوه انجام معاینه و صدور برگ معاینه فنی خودروها که در سال 1382 به تصویب هیات وزیران رسیده است، انجام می شود.

3. استفاده از علائم هشداردهنده  ( MARKERS )

   استفاده از علائم هشدار دهنده در وسایل نقلیه باربری مطابق با استاندارد E4-007011-EEC70 اجباری بوده و در صورت تخلف برابر ردیف 50 جدول جرائم تخلفات رانندگی راننده متخلف مبلغ 30/000 ریال جریمه خواهد شد و چون براساس بند ب ماده 4 آئین نامه حمل بار و مسافر به وسایل نقلیه ای که به علائم ایمنی مورد نیاز مجهز نمی باشد خودداری نمایند لذا در صورت تخلف مذکور از ناحیه شرکت ها و موسسات حمل و نقل به تخلفات آنان در کمیسیون ماده 12 رسیدگی خواهد شد.
   علائم مذکور تجهیزاتی هستند که در پشت وسایل نقلیه باربری نصب می شوند. علائم یاد شده به شکل لوزی و به رنگ نارنجی بوده و تهیه و نصب آن از وظایف رانندگان می باشد.

   

4. پرواز عبور ترافیکی

   براساس نظریه کارشناسان، حمل اضافه بار، باعث آسیب به راه ها و ابنیه راه همچون پل ها می گردد. حمل بار بیش از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه، شبکه راه های کشور را که با صرف هزینه های زیاد ساخته شده اند دچار اضمحلال سریعتری می کند.

   در جهت جلوگیری از بروز چنین خساراتی توسط رانندگان متخلف، فعالیت کنترل اضافه تناژ توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای انجام میگیرد. بدین صورت که با تهیه و نصب باسکول های ثابت و سیار توزین وسایل نقلیه در پاسگاه های پلیس راه، رانندگان خاطی را که بیش از میزان مجاز، بار حمل نموده اند جریمه و در صورت تکرار حمل بار اضافه، وسیله توقیف و حتی مجوز شرکت حمل و نقل متخلف لغو می گردد.
   اما به دلیل نیاز بعضی از بخش های اقتصادی کشور نظیر نیروگاه ها، صنایع فولاد و … ضروری است محموله هایی با مشخصات خارج از استاندارد های مجاز، در شبکه جاده ای کشور حمل گردند.

   لذا جهت تعیین شرایط و کیفیت حمل و اعمال نظارت و کنترل های لازم در حین حمل، مجوزهای ویژه ای تحت عنوان مجوزهای ترافیکی پیش بینی شده که صدور آن در حیطه وظایف و مسئولیت های اداره کل ایمنی و ترافیک است.
   در ضمن، پروانه عبور برای وسایل نقلیه ای صادر می شود که عرض آن از 5 متر، طول آن از 30 متر و وزن کل ( بار و وسیله نقلیه) از 96 تن تجاوز ننماید. برای وسایل نقلیه ای که محمولات آن ها از حد نصاب های مذکور تجاوز نماید، بجای پروانه عبور، اجازه نامه مخصوص صادر و استفاده می گردد.

   

   رانندگان، کمک رانندگان، مهمانداران و کارکنان شرکت های حمل و نقل مسافربری موظفند از لباس های متحدالشکل و مورد تایید سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استفاده نمایند.

5. چنانچه شرکت ها و موسسات حمل و نقل و رانندگان که مسئول حمل کالاها به مقصد می باشند عمداً کالاها را به مقصد نرسانند، براساس ماده 1 قانون مجازات عاملین متخلف در امر حمل و نقل کالا مصوب 67/1/23 علاوه بر جبران خسارات وارده به صاحب کالا به حبس از 2 تا 5 سال یا جریمه نقدی معادل 10 تا 20 برابر قیمت کالا محکوم می شوند و در صورت تکرار جرم مذکور؛ به حداکثر مجازات فوق محکوم خواهند شد.
6. براساس ماده واحده قانون استفاده اجباری از کمربند و کلاه ایمنی مصوب 76/11/26، بستن کمربند ایمنی برای رانندگان و شهر ها اجباری می باشد، در غیر این صورت ضمن صدور برگ اخطاریه توسط نیروهای راهنمایی و رانندگی؛ متخلف جریمه خواهد شد.

 

رانندگانی که به اقتضای شغل خود ( جابجایی کالا و مسافر ) همواره در جاده ها در حال تردد هستند، به انحاء مختلف در معرض خطرات مالی و جانی هستند که نیاز به بیمه نامه های مختلفی دارند و بخش عمده ای از آن ها حداقل یک بار در دوره فعالیت خود با آن روبرو می شوند.

در این خصوص، با وجود آنکه نمی توان از دست دادن یک انسان و یا میزان درد، غم و تالم نزدیکان، قربانیان تصادفات ترافیک را در قالب های مادی جبران نمود، اما می توان با تدبیر و دور اندیشی به نحوی در راستای کاهش هزینه های تصادفات بار خسارات احتمالی ناشی از آن اقدام نمود.

در این راستا، بهره گیری از پوشش های بیمه به عنوان یکی از مهم ترین روش های جبران خسارات ناشی از تصادفات رانندگی مطرح می گردد.

با این حال، یکی از مهم ترین مشکلاتی که امروزه در خصوص به کارگیری صحیح از ابزار بیمه وجود دارد، بی اطلاعی رانندگان در مرود انواع بیمه نامه ها و همچنین قوانین و آیین نامه های مرتبط با قرارداد های بیمه ای در کشور می باشد. در حمل و نقل عمومی جاده ای 4 نوع به شرح ذیل وجود دارد:

بیمه مختص وسیله نقلیه

بیمه مختص وسیله نقلیه به 2 نوع، تقسیم بندی می گردد:

الف) بیمه شخص ثالث

براساس ماده 1 قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب 87/4/16 کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی اعم از این که اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسایل نقلیه مذکور را در قبال خسارت بندی و مالی که در اثر حوادث وسایل نقلیه مذبور و یا یدک و تریلر متصل به آن ها و یا محمولات آن ها به اشخاص ثالث وارد می شود.

حداقل به مقدار دیه یک مرد مسلمان در ماه های حرام در بخش خسارت بدنی و حداقل 2/5 % تعهدات بدنی در بخش خسارت مالی نزد یکی از شرکت های بیمه که مجوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی ایران داشته باشند، بیمه نمایند.

شایان ذکر است که مسئولیت دارنده وسیله نقلیه مانع از مسئولیت شخصی که حادثه منسوب به فعل یا تررک فعل اوست نمی باشد و در هر حال خسارت وارده به اشخاص ثالث از محل بیمه نامه وسیله نقلیه مسبب حادثه پرداخت گردد.

نکته

تهعدات مالی کامل هر بیمه نامه شخص ثالث هر ساله متغیر می باشد که معمولاً دیه کامل هر سال براساس اعلامیه قوه قضائیه منتشر می گردد.

ب) بیمه بدنه اتومبیل

این بیمه نامه خسارت های وارده به وسیله نقلیه مقصر را تحت پوشش قرار می دهد.

در این خصوص، در صورتی که وسیله نقلیه مقصر نباشد، امکان استفاده از این بیمه نامه وجود ندارد. همچنین، در صورتی که شخص مقصر فاقد بیمه نامه شخص ثالث باشد، شرکت بیمه می تواند خسارت وارده را از طریق بیمه نامه شخص بیمه گذار جبران نموده و علیه مقصر حادثه جهت استرداد خسارت اقامه دعوی نماید.

این نوع بیمه جنبه تکلیف و الزام قانونی ندارد بلکه صرفاً در قالب قرارداد خصوصی بین بیمه گذار و بیمه گر منعقد می گردد و تایع شرایط مندرج در بیمه نامه می باشد و از نکات بارز این بیمه نامه فرانشیزی است که بیمه گر به هنگام پرداخت خسارت از مبالغ پرداختی کسر می نماید که با توجه به دفعات پرداخت خسارت و نوع حادثه مبالغ آن متفاوت می باشد.

در بیمه بدنه اتومبیل خطرات ذیل مورد تعهد قرار می گیرد:

حادثه اعم از کلی و جزئی

منظور خسارت هایی است که در اثر برخورد دو وسیله نقلیه و یا برخورد وسیله نقلیه با یک شی ثابت و یا سقوط و برگشتن اتومبیل مورد بیمه صورت میگیرد.

سرقت کلی

چنانچه اتومبیل بیمه شده و یا وسایل آن به سرقت برود و یا در حین سرقت صدمه ببیند خسارات وارده از طرف شرکت بیمه قابل پرداخت می باشد.

آتش سوزی

در صورت از بین رفتن و یا خسارت به وسیله نقلیه که ناشی از آتش سوزی و انفجار و صاعقه باشد شرکت بیمه متعهد به جبران آن می باشد.

2) بیمه مسئولیت مدنی متصدیان حمل و نقل

شرکت ها و موسسات حمل و نقل موظفند نسبت به بیمه مسئولیت باربری اقدام کنند. مبنای محاسبه حق بیمه مذکور کرایه اخذ شده در ازای حمل بار است و به این ترتیب تعهدات شرکت بیمه در این بخش، تنها در خصوص مسئولیت حمل بار خواهد بود.

در این نوع بیمه نامه، متصدی حمل و نقل مسئولیت خود را در قبال سلامت کالای صاحب کالا بیمه می نماید تا در صورتی که مشکل یا خسارتی به بار وارد شود، نسبت به پرداخت خسارت احتمالی از سوی بیمه اقدام گردد. در این راستا، براساس مصوبه 151 شورای عالی هماهنگی ترابری کشور، شرکت های حمل و نقل مکلف اند تا نسبت به بیمه نمودن کلیه مسئولیت های خود اقدام نمایند.

از این رو، تسهیلاتی نیز برای شرکت های حمل و نقل توسط شرکت های بیمه پیش بینی شد تا بتوانند با قیمت های مناسبتری نسبت به بیمه نمودن مسئولیت خود اقدام نمایند.

نکته قابل توجه در این خصوص آن است که این نوع بیمه نامه و به تبع آن هزینه های مربوط کاملاً برعهده شرکت حمل و نقل بوده و برخلاف آنچه در عملکرد برخی از شرکت های متخلف به چشم می خورد، رانندگان یا صاحبان کالا هیچ مسئولیتی در جهت پرداخت هزینه های مربوط به آن ندارند.

3) بیمه کالا

از آنجا که تعهدات بیمه مسئولیت تنها به وظیفه حمل بار برمی گردد، در صورتی که صاحب کالا به جهت ارزش زیاد مال التجاره یا هر دلیل دیگری به تعهدات بیمه ای بیشتر نیاز داشته باشد، ارائه خدمات مذکور از طریق انجام بیمه باربری امکان پذیر خواهد بود.

بدین ترتیب طبیعی است که هزینه انجام این نوع بیمه بیشتر از هزینه بیمه مسئولیت و در برخی موارد حتی بیشتر از کرایه حمل بار باشد. مبنای تعیین مبلغ بیمه در این حالات نوع کالا، ارزش کالا، شرایط حمل و … خواهد بود. در این نوع بیمه نیز ارتباطی به رانندگان نداشته و هزینه آن می بایست صاحب کالا پرداخت نماید.

4) بیمه رانندگان

براساس قانون بیمه تامین اجتماعی رانندگان وسایل نقلیه بار و مسافر برون شهری مصوب سال 1397، کلیه رانندگان وسایل نقلیه باری و مسافربری می بایست بالاجبار حق بیمه خود را پرداخت نمایند تا مشمول قانون تامین اجتماعی قرار بگیرند.

اهرم کنترلی و نظارتی این قانون جهت اجبار رانندگان به پرداخت حق بیمه مذکور، دفترچه کار آنان است که از یکطرف رانندگی وسایل نقلیه عمومی برون شهری مستلزم اخذ دفترچه کار است و از طرف دیگر براساس قانون یاد شده، صدور و تمدید و یا تجدید دفترچه کار منوط به ارائه گواهی سازمان تامین اجتماعی مبنی بر پرداخت حق بیمه راننده متقاضی به این سازمان است.

با توجه به موارد ذکر شده و براساس تبصره 3 ماده واحده قانون بیمه اجتماعی رانندگان و ماده 6 آئین نامه اجرایی قانون مذکور در صورتی که شرکت های حمل و نقل کالا و مسافر برای راننده فاقد دفترچه کار بارنامه و صورت وضعیت مسافری صادر نماید.

برای بار اول مکلف به پرداخت معادل 3 ماه حق بیمه راننده به ازاء هر صورت وضعیت و بارنامه و در صورت تکرار؛ مکلف به پرداخت معادل یکسال حق بیمه راننده به سازمان تامین اجتماعی می باشند. بدیهی است جریمه مذکور بعنوان حق بیمه راننده تلقی نشده و راننده می بایست در هر حال حق بیمه خود را به میزبان مقرر در آئین نامه اجرایی پرداخت نماید.

 

در مقاله ی حمل و نقل زمینی نسخه 2 به تعریف کلیات و ابعاد و اوزان مجاز تردد در مقررات حمل و نقل بار در راه ها پرداختیم در ادامه به بررسی ابعاد و اوزان حمل و نقل جاده ای می پردازیم.

الف) مقررات وزن

ماده بیست و سه) شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند قبل از اقدام به صدور بارنامه و دریافت مجوز ترافیکی، وسایل نقلیه حامل محموله ترافیکی را توزین و اوزان گروه های محوری و وزن ناخالص ( وزن کل وسیله نقایه با محموله ) آن ها را با مقررات حمل و نقل بار در راه ها و جدول شماره … پیوست 1 این دستورالعمل تطبیق نمایند.

وسایل نقلیه ای که بارگیری آن ها مطابق اوزان محوری مجاز صورت نگرفته باشد، تحت هیچ شرایطی مجاز به حرکت و تردد در راه های کشور نیستند.

تبصره 1

در صورتیکه وزن کل تریلی حامل محموله ( وزن محموله + وزن وسیله نقلیه ) بیش از 62 تن باشد محموله بایستی محموله به صورت یک نگله غیر قابل تفکیک بوده و بارگیر بیش از یک نگله ممنوع می باشد.

تبصره 2

پلیس راه در صورت تشخیص یا درخواست سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای استان محل عبور وسیله نقلیه نسبت به کنترل تصادفی اوزان گروه های محوری وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی در مکانی مناسب و مسطح اقدام  و در صورت مشاهده موارد تخلف، مطابق مفاد فصل دهم این دستورالعمل اقدام می نمایند.

در این صورت چنانچه تغییری در محموله و یا نحوه بارگیری آن در طول مسیر رخ ندهد، تعداد دفعات توزین تصادفی وسیله نقلیه در هر مسیر ( مبدا تا مقصد ) نباید از دو بار که بار دوم آن با کسب نظر رییس قرارگاه پلیس راه استان انجام می شود، تجاوز کند.

تبصره 3

توزین وسایل نقلیه ترافیکی بایستی در محل مناسب که دارای سطح صاف به اندازه حداقل 2 برابر طول کل وسیله نقلیه بوده و باسکول ها در سطح تراز قرار گرفته باشد صورت گیرد و در صورت توزین در سطح غیر تراز و بر روی آسفالت براساس میزان خطای مجاز اعلامی از سوی کارخانه سازنده محاسبه می گردد.

ماده بیست و چهارم) تریلرهای کشویی و بارگیرهای پایپ در صورتی که دارای شرایط ماده … باشند در زمره کمرشکن قرار گرفته و می توانند براساس آرایش محوری مطابق اوزان محوری کمرشکن ها موضوع ماده … بارگیری و تردد نمایند.

ماده بیست و پنج) وسایل نقلیه حامل محمولات فوق سنگین می توانند براساس میزان بار محوری و وزن ناخالص مندرج در جداول ذیل از روی ابنیه فنی موجود در مسیر عبور نمایند و تردد وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی و فوق سنگین خارج از مقادیر جداول یاد شده از روی پل های واقع در مسیر ممنوع بوده و بایستی از کنار گذر پل ها عبور نمایند.

تبصره 1

در حالت عبور با محدودیت بایستی عرض سواره رو بسته شده و وسیله نقلیه حامل محموله به تنهایی از مسیر عبور نماید در این صورت حداکثر سرعت وسیله نقلیه نباید از 10 کیلومتر برا ساعت تجاوز نماید.

تبصره 2

در صورتی که مجموع وزن بوژی و محموله در مورد وسایل نقلیه موضوع این ماده کمتر یا مساوی 96 تن باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی می توانند با عبور دادن کشنده به دهانه دیگر پل، بوژی و محموله را با حداکثر سرعت 5 کیلومتر در ساعت به وسیله دستگاه وینچ یا بکسل به صورت دهانه به دهانه به طرف دیگر پل بکشند و ادارات راهداری و حمل و نقل جاده ای طول مسی نیز با رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 موظف به همکاری در این خصوص می باشند.

ماده بیست و شش) شرکت های حمل و نقل ترافیکی مجاز نیستند وسایل نقلیه حامل محمولات ترافیکی را از روی پل هایی که به دلایل فنی دارای محدودیت وزن پایین تر از میزان مجاز بارگیری وسایل نقلیه یا گروه محوری آن ها می باشند و یا به دلیل وزن زیاد توان تحمل بار وسیله نقلیه حامل حموله را براساس جدول مندرج در ماده 25 را ندارند، و در مجوز ترافیکی درج گردیده عبور دهند در این صورت بایستی از کنار گذر آن ها عبور نمایند.

تبصره 1

شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند 24 ساعت قبل از زمان عبور از کنار گذر پل هایی که حق عبور از روی آن ها را ندارند و در مجوز ترافیکی درج گردیده، موضوع را به اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای محل اطلاع داده و اداره نیز موظف است حداکثر ظرف یک روز کاری پس از اعلام شرکت حمل و نقل ترافیکی برای عبور از کنار گذر پل ها، اقدامات لازم جهت اعزام نماینده برای نظارت بر عبور محمولات از کنار گذر پل ها در زمان عبور به عمل آورده و نماینده اعزامی مراتب عبور از کنارگذر پل ها را در صورتجلسه مطابق فرم به ضمیمه در دو نسخه تکمیل نمایند.

یک نسخه از فرم تکمیل شده باید تا تخلیه محموله  به همراه وسیله نقلیه بوده و در صورت لزوم به منظور کنترل به مامورین پلیس راه ارایه گردد.

تبصره 2

رعایت مفاد این ماده برای حرکت وسایل نقلیه بدون بار الزامی نیست.

تبصره 3

در صورتی که پل های دارای محدودیت واقع در مسیر دارای کنارگذر نباشند و امکان احداث آن نیز وجود نداشته باشد، شرکت های حمل و نقل موظفند از مسیر های جایگزین استفاده کنند.

ماده بیست و هفت) ادارات کل راه و ترابری موظفند در صورت تغییر در ظرفیت باربری پل های حوزه استحفاظی خود مراتب را به انضمام محاسبات فنی لازم به سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور اعلام تا پس از بررسی و تایید در فهرست پل های دارای محدودیت قرار گیرند.

تبصره

تا زمانی که محدودیت ظرفیت پل های موضوع این ماده توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور تایید نشده باشد، هیچ کدام از دستگاه های نظارت کننده ( پلیس راه با اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان ) مجاز به جلوگیری از تردد وسایل نقلیه نیستند.

در صورت جلوگیری از تردد وسیله نقلیه، دستگاه نظارت کننده براساس مقررات جاری کشور مسئول جبران هزینه های تحمیل شده به شرکت حمل و نقل ترافیکی و صاحب کالا می باشد.

ماده بیست و هشت) چنانچه محموله ترافیکی از جمله وسایلی نظیر بلدوزر، لودر، گریدر، بیل مکانیکی و … باشد که دارای توان حرکتی مناسب در عبور از کنار گذر پل ها هستند و پل دارای محدودیت کمتر از وزن کل وسیله نقلیه باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی مجازند، محموله را بدون وارد شدن آسیب و صدمه به تاسیسات راه از کنار پل عبور داده و وسیله نقلیه نیز بدون محموله پس از عبور از روی پل اقدام به سوار نمودن مجدد محموله نماید.

این گونه اقدامات در حمل و نقل ترافیکی به منزله عبور از کنار گذر پل محسوب شده و ادارات راه و ترابری نیز با رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 موظف به همکاری می باشند.

ماده بیست و نه) مسئولیت احداث کنار گذر در مورد پل های واقع در مسیر که دارای ظرفیت محدود باربری هستند، به عهده شرکت حمل و نقل ترافیکی می باشد و ادارات کل راه و ترابری موظفند با شرکت های حمل و نقل در احداث کنار گذر ها به نحوی که تاسیسات و ابنیه فنی راه صدمه وارد ننمایند، همکاری کنند.

تبصره

به منظور اقتصادی بودن احداث کنار گذر ها در مسیرهای مهم حمل و نقل ترافیکی، شرکت های حمل و نقل ترافیکی می توانند تعدادی از کنار گذرها را به صورت دایمی احداث و مسئولیت مرمت و نگهداری آنها را نیز به عهده گیرند.

ب) مقررات طول

ماده سی) بارگیری های کشویی و منفصل ( پایپ ) با طول متغییر که برای حمل بار های طویل استفاده می گردد باید دارای شرایط زیر باشند:

در صورت دارا بودن طول کل بیش از 25 متر و وزن 44 تن محورهای عقب تریلر آن ها باید دارای خاصیت فرمان پذیری همگام با کشنده باشد.

چنانچه طول آن ها از 40 بیشتر و تا 50 متر باشد در بارگیرهای متصل ( پایپ ) باید علاوه بر خاصیت فرمان پذیری دارای صفحه گردان در یک سر بارگیر متصل به محموله باشند.

در صورت داشتن طول بیش از 50 متر در بارگیرهای منفصل ( پایپ ) باید علاوه بر خاصیت فرمان پذیری دارای صفحه گردان در ابتدا و انتهای بارگیر متصل به محموله باشند.

پ) مقررات عرض

ماده سی و یک) محمولاتی که عرض آن هابیش از 9 مترو یا سه برابر عرض وسیله بوده و دارای ارتفاع کل بیش از 4 متر باشند باید با بارگیرهای دارای عرض زیاد ( نیم ساید یا ساید بای ساید ) حمل گردند.

ماده سی و دو) در صورتی که عرض کل وسایل نقلیه بین 4 تا 6 متر باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر مراتب را به مامورین پلیس راه اطلاع داده و نظر پلیس راه را در خصوص لزوم یا عدم لزوم همراهی با وسیله نقلیه دریافت دارند.

ماده سی و سه) در صورتی که عرض محموله و وسیله نقلیه بیش از 6 متر باشد، یکی از وسایل نقلیه متعلق به پلیس راه، وسیله نقلیه حامل محموله ترافیکی را در طول مسیر همراهی و در صورت لزوم نسبت به هدایت ترافیک وسایل نقلیه دیگر و توقف احتمالی آن ها اقدام می نماید.

بنابراین شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر هماهنگی های لازم را پلیس راه محل به عمل آورند.

تبصره 1

در راه های فرعی و راه های روستایی و راه هایی که نظارت پلیس راه به صورت دایم در آن ها صورت نمی گیرد، شرکت حمل و نقل ترافیکی موظف است یکی از اسکورت های آموزش دیده را با تمامی تجهیزات و علایم هشدار دهنده مناسب به این کار گمارده و نسبت به هدایت دیگر وسایل نقلیه اقدام کند.

تبصره 2

مامورین پلیس راه می توانند در صورت تشخیص فعالیت اسکورت مربوط به تبصره 1 این ماده را به عهده گیرند و شرکت حمل و نقل ترافیکی نیز موظف به همکاری می باشد.

ماده سی و چهار) در صورتی که محمولات ترافیکی به دلیل داشتن عرض کمتر از عرض بارگیر وسیله نقلیه کنار هم قرار گرفته باشند، تحت هیچ شرایطی نباید از بغل وسیله نقلیه بیرون بمانند.

ت) مقررات ارتفاع

ماده سی و پنج) شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند قبل از اقدام به دریافت مجوز، مسیر حمل محمولات ترافیکی را از نظر محدودیت های ارتفاعی موجود در مسیر به صورت دقیق بررسی نموده و کلیه محدودیت هایی که دارای ارتفاع مجاز کمتر از ارتفاع وسیله نقلیه و محموله ( نظیر تونلها، زیرگذرها، لوله های آبرسانی، پلهای عابر پیاده با محدودیت های ارتفاعی در محدوده شهری ) بوده و امکان احداث کنارگذر و عبور از آن ها وجود دارد را مشخص نموده و در صورت عدم امکان احداث کنار گذر برای محدودیت های موجود در مسیر از مسیر های جایگزین دیگر استفاده نمایند.

تبصره

مسئولیت هرگونه عواقب و خسارات وارده به مردم، مستحدثات و ابنیه فنی موجود در مسیر ناشی از عبور محموله به عهده شرکت حمل کننده می باشد.

ماده سی و شش) چنانچه ارتفاع وسیله نقلیه و محموله بیش از 6 متر باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر یا در صورت لزوم قطع و وصل مجدد هادیهای برق و تلفن که با جاده تلاقی دارند، اقدام نمایند.

ماده سی و هفت) در صورتی وجود محدودیت های ارتفاعی ( ارتفاع کمتر از ارتفاع کل وسیله نقلیه و محموله ) مربوط به تونل ها و زیرگذرها باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند حداقل 24 ساعت قبل از زمان عبور از کنارگذر تونل را به اطلاع اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای محل رسانده و در زمان اعلام شده از کنارگذر تونل عبور نمایند.

نمایندگان ادارات راهداری و حمل و نقل جاده ای می توانند به منظور حصول اطمینان از عبور وسایل نقلیه از کنارگذر تونل ها در زمان اعلام شده از طرف شرکت حمل و نقل ترافیکی در محل حاضر و بر عبور وسیله نقلیه از کنارگذر تونل نظارت داشته باشد.

تبصره

رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 در اجرای این ماده در مرود عبور از کنارگذر تونل ها نیز الزامی است.

ماده سی و هشت) در صورتی که ارتفاع وسیله نقلیه و محموله بیش از ارتفاع مجاز قابل عبور در گذرگاه های راه آهن باشد، شرکت های حمل و نقل ترافیکی موظفند جهت عبور از روی ریل مجاور گذرگاه مراتب را به شرکت راه آهن منطقه اطلاع داده و سپس با هماهنگی نماینده شرکت راه آهن منطقه از روی ریل مجاز گذرگاه عبور نمایند.

تبصره

رعایت مفاد تبصره 1 ماده 26 با در نظر گرفتن شرکت راه آ هن منطقه به جای اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای در اجرای این ماده الزامی است.

ماده سی و نه) احداث کنارگذر در مورد تونل ها و گذرگاه های راه آهن دارای محدودیت ارتفاع نیز مشمول مفاد ماده 17 این دستورالعمل و تبصره آن نیز می باشد.

ماده چهل) حمل محمولات مرتفع (بلند) که ارتفاع آن ها از سطح زمین پس از بارگیری بیش از 5 متر باشد توسط تریلی هایی که ارتفاع سطح بارگیر (تریلر) آن ها از زمین بیش از 1/2 متر می باشد ممنوع است.

ماده چهل و یک) در صورتی که محمولات ترافیکی به دلیل داشتن ارتفاع کمتر از حد مجاز روی یکدیگر قرار گرفته باشند، ارتفاع کل آن ها تحت هیچ شرایطی نباید از 4/5 متر تجاوز کند.

تجهیزات و علایم هشداردهنده

ماده چهل و دو) برای حرکت وسیله نقلیه حامل محمولات ترافیکی باید خودروهای اسکورت با نصب علایم و تجهیزات هشدار دهنده لازم، دیگر وسایل نقلیه را از تردد وسایل نقلیه ترافیکی آگاه نمایند.

تعداد خودرو های اسکورت مورد نیاز به شرح جدول زیر تعیین می گردد: