اصطلاحات بیمه باربری

 

بیمه باربری یا بیمه حمل و نقل قراردادی است بین شرکت حمل‌ و‌ نقل و صاحب کالا با بیمه‌گر که به موجب آن، بیمه‌گر متعهد می‌شود تا در ازای دریافت مبلغی از طرف بیمه‌گزار، در صورت وارد شدن خسارت به اموال و افراد ثالث، خسارت‌ها را جبران کند.

در واقع، در هنگام انتقال کالا از مبدا به مقصد، اگر خسارتی به آن وارد شود یا بیمه‌گزار هزینه‌هایی را متحمل شود، خسارت از طرف بیمه‌گر بر اساس مفاد بیمه‌نامه پرداخت خواهد شد.

در این مقاله به بررسی اصطلاحات بیمه باربری می پردازیم که برای هر شرکت حمل و نقل و متصدیان بار مورد نیاز است.

اصطلاحات بیمه باربری

  • Lash

نوعی کشتی است که تعدادی بارج و یا سایر شناورهای مشابه حاوی بار را بر روی عرشه کشتی خود حمل می نماید.

  • Bogie

تریلر در اصطلاحات بیمه باربری دارای محورهای متناسب با میزان بار است و برای حمل بارهای بسیار سنگین بکار می‌رود که با توجه به وزن محموله تعداد محورها کم و یا زیاد خواهد شود.

  •  Landing craft

شناور دریایی‌ای که معمولأ وظیفه آن جابجایی خودرو است.

اغلب این شناورها دارای در جلوی شناور هستند که با باز شدن، تبدیل به یک سطح شیبدار شده و عمل بارگیری و تخلیه از طریق آن انجام می‌شود.

  • Barge

دوبه یا بارج شناوری، برای حمل و نقل حجم نسبتا زیادی از کالا یا مواد بر روی آب به کار می‌رود.

از دوبه برای حمل اشیای بزرگ یا میزان زیادی از کالا استفاده می‌شود. بیشتر دوبه‌ها را در کانال‌ها و رودها به کار می‌برند.

  • کشتی RO-RO

اصطلاحات بیمه باربری

نوعی کشتی که مجهز به سکوی مخصوص Ramp در قسمت پهلو یا جلو و عقب می باشد و وسایل نقلیه حامل بار و مسافر می توانند مستقیماً با چرخ خود به آن وارد یا خارج شوند.

  • کشتی طبقه بندی شده Classified Ship

اصطلاحات بیمه باربری کشتی طبقه بندی شده را اینگونه تعریف کرده که هر کشتی که دارنده گواهی طبقه بندی معتبر باشد کشتی طبقه بندی نام دارد.

  • گواهی طبقه بندی کشتی Class Ship Certificate

یک نوع گواهی مخصوص است که توسط موسسات رده بندی مجاز و به منظور تعیین میزان قابلیت دریانوردی کشتی صادر می شود.

  • طبقه بندی کشتی Ship Classification

منظور از طبقه بندی شرایطی است که کشتی های حامل کالا می بایست دارا باشند و این شرایط معمولا توسط موسسات معتبر بین المللی که مورد قبول انستیتوی بیمه گران لندن می باشند کنترل می شود.

  • کشتی‌ های ترامپ Tramp Ships

این کشتی‌ها در مسیر منظمی فعالیت نمی‌کنند و محموله را به هر نقطه‌ای که صاحب کالا بخواهد حمل می‌کنند.

  • کشتی‌ های لاینر Liner Ships

اصطلاحات بیمه باربری

این کشتی‌ ها تحت ضوابط خاصی در خطوط معین و با برنامه منظم فعالیت می‌کنند.

  • کشتی چارتر Charter Ship

کشتی است که به صورت اجاره ای کار می کند. این اجاره می تواند به صورت زمانی یا سفری باشد.

  • گواهی بازرسی کالا در مبدأ INSPECTION CERTIFICATE

سندی است که توسط شرکت بازرسی کننده در زمان حمل صادر می گردد.

در گواهی بازرسی کالا اطلاعات مربوط به

  • خریدار و فروشنده
  • شماره اعتبار اسنادی
  • نام گشایش کننده اعتبار
  • نام و نوع وسیله حمل
  • مبدأ و مقصد
  • شرح کالا
  • علامات
  • مشخصات بسته بندی
  • طریقه نمونه برداری و آزمایش
  • کیفیت و کمیت کالا
  • مکان
  • تاریخ بازرسی و … درج می گردد.

 

  • گواهی مبدأ CERTIFICATE OF ORGIN

گواهی مبدأ سندی است که نام کشور سازنده و مشخصات کالای خریداری شده را در بردارد. این سند در بیشتر موارد توسط اتاق های بازرگانی کشورها صادر می گردد و فروشنده در زمان حمل کالا آن را به بانک ارائه می دهد.

  • صورت بسته بندی PAKING LIST

سندی است که به طور مشروح مشخصات بسته بندی را نشان می دهد و مندرجات آن شامل نوع کالا، وزن خالص و ناخالص، محتویات هر بسته از نظر نوع تعداد و وزن می باشد.

  • عدم تحویل Non Delivery

عدم تحویل کالا به حالتی اطلاق می شود که کل کالای بیمه شده یا یک قسمت از آن در مسیر حمل و نقل به دلایل نامعلومی مفقود شده و در مقصد مندرج در بیمه نامه به بیمه گذار تحویل نگردد.

  • ترانسشیپمنت Transshipment

انتقال محموله مورد بیمه از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر.

  • پارتشیپمنت Part shipment

یعنی حمل به دفعات به این معنی که کالای مورد بیمه طی چند پارتی از مبدا به مقصد مندرج در بیمه نامه حمل گردد.

  • Total Loss

خسارت کلی ضعیف ترین و ارزان ترین نوع بیمه باربری است که تقریبا منسوخ شده است.

این نوع بیمه نامه در بیمه باربری تلف شدن کامل مورد بیمه در یک مرحله بر اثر آتش سوزی، غرق شدن، سقوط هواپیما را در بر می گیرد.

کلوزهای بیمه باربری | آشنایی با 3 کلوز باربری

  • اینکوترمز Incoterms

منظور از اینکوترمز مجموعه‌ای از مقررات بین‌ المللی برای تفسیر اصطلاحات مهم مورد استفاده در قراردادهای تجارت خارجی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) و به منظور رفع ابهامات ناشی از تفسیرهای گوناگون از اصطلاحات مشابه در کشورهای مختلف تهیه و بهنگام می گردد.

اینکوترمز 2020 چیست؟

  • کالای متروکه Abandoned merchandise

کالاهایی است که مدت توقف قانونی آن ها در اماکن گمرکی یا انبار اختصاصی پایان یافته و به‌ دلیل گوناگون از جمله بدون صاحب ماندن، بی‌استفاده ماندن و یا از رده خارج شدن ترخیص نشده باشد.

  • پروفرما Proforma

اصطلاحات بیمه باربری

پروفرما در بیمه باربری سند خریدی است که فروشنده از مبدأ به عنوان پیشنهاد فروش، یا تعیین ارزش و شرایط فروش صادر می‌کند. پروفرما را پیش فاکتور نیز می‌گویند.

  • مانیفست Manifest

در اصطلاحات بیمه باربری مانیفست را به فهرستی الحاق می کنند که محمولات یک کشتی یا یک قطار با یک کاروان از کامیون هایی را می‌گویند که بیشتر از یک بارنامه دارند.

  • بارنامه Bill Of Lading

بارنامه اوراق بهاداری است که از طرف موسسه حمل و نقل صادر و مشخصات کالا، نام و آدرس گیرنده و فرستنده کالا، میزان کرایه حمل، مشخصات، تعداد و وزن کالا در آن قید می گردد.

بارنامه به منزله قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت آن است.

  • اعتبار اسنادی Letter Of Credit

قراردادی است که به موجب آن بانک گشایش کننده اعتبار متعهد می‌شود که به دستور و به حساب خریدار کالا پس از دریافت مدارک معین، وجه کالا را به حساب بانک پرداخت کننده واریز نماید و به این ترتیب انجام مبادلات و معاملات بین المللی بیمه باربری تسهیل می گردد.

شرایط عمومی‌ بیمه باربری | آیین‌نامه شماره 79

 

شورای‌عالی بیمه «شرایط عمومی بیمه باربری» را مشتمل بر ۱۹ ماده و ۱ تبصره به همراه مجموعه شرایط کلوز های A و B و C آن به شرح ذیل تصویب نمود:

فصل اول

  • تعاریف

ماده ۱

بر اساس شرایط عمومی‌ بیمه باربری قانون بیمه مصوب اردیبهشت ماه، سال ۱۳۱۶ و پیشنهاد کتبی بیمه‌گزار تنظیم گردیده و مورد توافق طرفین می‌باشد.

آن قسمت از پیشنهاد بیمه‌گزار که مورد قبول بیمه‌گر نبوده و همزمان با صدور بیمه‌نامه یا قبل از آن کتباً به بیمه‌گزار اعلام گردیده است، جزء تعهدات بیمه‌گر محسوب نمی‌شود.

ماده ۲

اصطلاحات زیر در شرایط عمومی بیمه باربری با تعریف مقابل به کار رفته است:

  • بیمه‌گر: بیمه‌گر شرکت بیمه‌ای است که مشخصات آن در این ‌بیمه‌نامه درج گردیده است و جبران خسارت احتمالی را طبق شرایط مقرر در این ‌بیمه‌نامه به عهده دارد.
  • بیمه‌گزار: بیمه‌گزار شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در این بیمه‌نامه می باشد که پوشش بیمه را اخذ نموده و متعهد به پرداخت حق بیمه آن است.
  •  ذی نفع: ذی‌نفع شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در این ‌بیمه‌نامه اعم از ‌بیمه‌گزار یا غیر آن است که حق مطالبه و دریافت تمام یا قسمتی از خسارت وارد به کالای مورد بیمه را دارد.
  • کالای مورد بیمه: کالای مورد بیمه، اموال مندرج در جدول مشخصات این ‌بیمه‌نامه ‌است.
  • انقضای مدت بیمه: انقضای این بیمه براساس شرط ۸ مجموعه شرایط پیوست ‌است اما در مورد حمل غیردریایی یا ترکیبی، یکی از شرایط زیر جایگزین شرط ۴/۱/۸ مجموعه شرایط C و B و A ‌می‌گردد.
    الف) در مورد حمل هوایی، ۳۰ روز پس از تخلیه کامل هر قسمت از کالای مورد بیمه از هواپیمای حامل در فرودگاه کشور مقصد.
    ب) در مورد حمل زمینی، ۶۰ روز پس از تحویل کالای مورد بیمه به انبار گمرک کشور مقصد.

فصل دوم

  • شرایط

ماده ۳

حمل دریایی کالای مورد بیمه باید به وسیله کشتی طبقه‌بندی‌شده انجام شود در غیر این صورت ‌بیمه‌گزار موظف است مشخصات کشتی و یا شناورهای مورد نظر را قبل از شروع حمل به ‌بیمه‌گر اعلام و موافقت ‌او را اخذ نماید.

چنانچه حمل کالای مورد بیمه با کشتی طبقه‌بندی‌نشده بدون اطلاع ‌بیمه‌گزار انجام شده باشد ‌بیمه‌گزار موظف است بلافاصله پس از اطلاع، مراتب را به ‌بیمه‌گر اعلام و شرایط و اضافه نرخ مربوط به حمل کالای مورد بیمه با کشتی طبقه‌بندی‌نشده را قبول کند.

ماده ۴

بیمه گزار موظف است کلیه اطلاعات راجع به حمل کالا و دفعات آن از جمله مشخصات وسیله یا وسایل حمل، حداکثر ارزش کالا در هر حمل، تاریخ حرکت آن ها و همچنین بهای هر قسمت از محمولات بیمه شده را قبل یا بلافاصله بعد از حمل و به هرحال قبل از ورود وسیله حمل به مقصد به بیمه گر اعلام نماید.

در غیر اینصورت بیمه‌گر حسب مورد بر اساس مواد ۱۲ و ۱۳ قانون بیمه عمل خواهد نمود.

ماده ۵

اگر بین ‌بیمه‌گزار و ‌بیمه‌گر توافق خاصی نشده باشد قیمت کالای مورد بیمه، معادل مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و سایر هزینه‌های متعارف ‌خواهد بود.

ماده ۶

در شرایط عمومی بیمه باربری کالاهایی که به صورت جفت یا دست عرضه ‌می‌شوند مسئولیت ‌بیمه‌گر بدون توجه به ارزش جفت یا دست بودن آن، بیش از نسبت قیمت بیمه‌شده قسمت خسارت‌دیده به مبلغ بیمه‌شده جفت یا دست نخواهد بود مگر آن که بطور صریح توافق دیگری شده باشد.

ماده ۷

حمل مواد مخدر تحت پوشش شرایط عمومی‌ بیمه باربری نیست مگر آن که، نام ماده مخدر و کشورهای صادرکننده و واردکننده آن بطور صریح در ‌بیمه‌نامه درج شده باشد.

در شرایط عمومی‌ بیمه باربری مسیر حمل ماده مخدر، مسیر معمولی و عادی برای حمل آن نوع مواد تلقی شود.

ماده ۸

بیمه‌گزار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی در صورت وقوع خسارت ملزم به رعایت موارد ذیل هستند:

شرایط عمومی بیمه باربری

  • برای هر بسته‌ای که مفقود شده است بلافاصله از متصدیان حمل و یا مقام‌های بندر یا متصرفان دیگر کالای مورد بیمه بطور کتبی درخواست خسارت نمایند.
  • در مورد خسارات مشهود به محض اطلاع و قبل از تحویل گرفتن کالای مورد بیمه از متصدیان حمل و یا سایر متصرفان کالا بطور کتبی تقاضای بازدید کنند و برای خساراتی که هنگام بازدید مشخص ‌می‌گردد گواهی مربوطه را که به امضای آنها رسیده باشد دریافت و از نامبردگان درخواست پرداخت خسارت نمایند.
  • در مواردی که از سالم بودن کامل کالای مورد بیمه مطمئن نباشند رسید بدون قید و شرط به متصدیان حمل ندهند و با درج موضوع در بارنامه یا رسیدی که به متصدیان حمل می‌دهند حق خود را برای مطالبه خسارت محفوظ نگهدارند.
  • هرگاه موقع تحویل‌گرفتن کالای مورد بیمه، زیان یا آسیبی مشهود نباشد ‌بیمه‌گزار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی باید حداکثر ظرف سه روز از تاریخ تحویل‌گرفتن کالا و اطلاع از خسارت، مراتب را بطور کتبی با پست سفارشی یا اظهارنامه به متصدیان حمل اعلام نمایند.
  • در مواردی که مؤسسه حمل تمام یا قسمتی از کالای مورد بیمه را به ‌بیمه‌گزار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی تحویل ندهد نامبردگان موظفند که پس از تنظیم صورت‌مجلس کسر تخلیه، گواهی کتبی عدم‌تحویل را از مؤسسه مزبور بخواهند.
  • در صورتی که گواهی عدم‌تحویل در موعد‌های زیر صادر نشود ‌بیمه‌گزار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی باید حداکثر طی یک هفته با اظهارنامه رسمی از مؤسسه حمل درخواست خسارت بنمایند و مراتب را به ‌بیمه‌گر اطلاع دهند:
    • در صورت حمل با کشتی، حداکثر هفت ماه پس از تخلیه کالای مورد بیمه از کشتی.
    • در صورت حمل با کامیون و قطار، حداکثر هفت ماه پس از ورود وسیله حمل به مرز کشور مقصد.
    • در صورت حمل با هواپیما، حداکثر سه ماه پس از تخلیه کالای مورد بیمه از هواپیما.

ماده ۹

بیمه‌گر در صورت توافق با ‌بیمه‌گزار ‌می‌تواند کالای خسارت‌دیده و نجات داده شده مورد بیمه را تعمیر، تعویض و یا تصاحب نماید.

در صورتی که ‌بیمه‌گر در مقابل پرداخت خسارت کامل قسمت آسیب‌دیده کالای مورد بیمه را تصاحب کند ‌بیمه‌گزار موظف است مالکیت قسمت مربوط را به ‌بیمه‌گر منتقل نماید.

‌همچنین، بیمه‌گر باید تعمیر و یا تعویض کالای مورد بیمه خسارت‌دیده را در مدتی که عرفاً کمتر از آن میسر نیست انجام دهد.

ماده ۱۰

برای درخواست خسارت، ‌بیمه‌گزار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی موظفند در اسرع وقت اسناد و مدارک لازم از جمله موارد زیر را حسب نوع خسارت به ‌بیمه‌گر تسلیم نمایند:

  • اصل ‌بیمه‌نامه
  • اصل سیاهه کالای مورد بیمه با مشخصات کامل و صورت توزین و بسته‌بندی
  • اصل بارنامه‌ها
  • صورت وضعیت کالای مورد بیمه در موقع تحویل‌گرفتن و صورت وضعیت میزان توزین کالا در آخرین مقصد مندرج در ‌بیمه‌نامه.
  • مکاتبات متبادله با متصدیان حمل و اشخاص مندرج در ماده ۸
  • برگ سبز و صورت مجلس کشف اختلاف در صورت صدور
  • گواهی مبدا
  • قبض انبار گمرک
  • گزارش بازدید خسارت که بایستی توسط یکی از اشخاص یا موسسات مجازی که توسط بیمه مرکزی ایران معرفی گردیده‌اند تهیه شده باشد
  • چنانچه ‌بیمه‌گر در شرایط عمومی‌ بیمه باربری علاوه بر اسناد مذکور به مدارک دیگری نیاز داشته باشد ‌‌باید بلافاصله از ‌بیمه‌گزار مطالبه نماید و ‌بیمه‌گزار موظف است مدارک مورد نیاز را در اختیار او قرار دهد.

ماده ۱۱

بیمه‌گر مکلف است حداکثر طی چهار هفته پس از دریافت اسناد و مدارک لازم که به استناد آنها بتواند حدود تعهد خود را احراز و مقدار خسارت وارده را تعیین کند، خسارت را پرداخت نماید.

ماده ۱۲

بیمه‌گر در حدودی که خسارات وارده را قبول یا پرداخت می‌کند در مقابل اشخاصی که مسئول وقوع حادثه یا خسارت هستند جانشین ‌بیمه‌گزار خواهد بود و اگر ‌بیمه‌گزار اقدامی کند که منافی با این اصل باشد بیمه‌گر می‌تواند به نسبت تأثیر بیمه‌گزار تمام یا قسمتی از خسارت را پرداخت نکند.

ماده ۱۳

بازدید نمایندگان ‌بیمه‌گر یا مؤسسات مجاز بازدیدکننده از خسارت و ارائه گزارش بازدید در شرایط عمومی‌ بیمه باربری از سوی آنها به منزله قبول تعهد از طرف ‌بیمه‌گر نیست.

شرایط عمومی بیمه باربری

ماده ۱۴

با توجه به شرایط عمومی‌ بیمه باربری هرگونه پیشنهاد و اظهار ‌بیمه‌گزار و ‌بیمه‌گر باید به صورت کتبی به آخرین نشانی اعلام شده طرف مقابل ارسال گردد.

ماده ۱۵

بیمه‌گزار موظف است کالای مورد بیمه را حداکثر تا دو سال بعد از تاریخ صدور ‌بیمه‌نامه حمل نماید. در غیر این صورت، بیمه‌نامه فاقد اعتبار است و ‌بیمه‌گر تعهدی برای جبران خسارات مربوط به کالاهایی که بعد از مهلت مقرر حمل ‌می‌شود ندارد. ‌

ماده ۱۶

طرفین قرارداد باید اختلاف خود را تا حد امکان از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.

اگر اختلاف از طریق مذاکره حل و فصل نشد ‌می‌توانند از طریق داوری یا مراجعه به دادگاه موضوع را حل و فصل کنند. در صورت انتخاب روش داوری، طرفین قرارداد ‌می‌توانند یک نفر داور مرضی‌الطرفین را انتخاب کنند. در صورت عدم توافق برای انتخاب داور مرضی‌الطرفین، هر یک از طرفین داور انتخابی خود را به صورت کتبی به طرف دیگر معرفی ‌می‌کند.

داوران منتخب، داور سومی را انتخاب و پس از رسیدگی به موضوع اختلاف، با اکثریت آرا رأی داوری را صادر ‌می‌کنند. در صورتی که داوران منتخب برای انتخاب داور سوم به توافق نرسند هر یک از طرفین قرارداد ‌می‌تواند تعیین داور سوم را از دادگاه صالح خواستار شود.

هر یک از طرفین، حق‌الزحمه داور انتخابی خود را ‌می‌پردازد و حق‌الزحمه داور سوم به تساوی تقسیم می‌شود.

ماده ۱۷

هرگونه ادعای از شرایط عمومی‌ بیمه باربری باید حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ بطلان، فسخ و یا انقضای مدت ‌بیمه‌نامه و در صورت وقوع حوادث منجر به خسارت، از تاریخ وقوع آن اقامه شود و پس از دو سال مذکور ادعای ناشی از این ‌بیمه‌نامه مسموع نخواهد بود.

مرور زمان ‌می‌تواند یک نوبت توسط هر یک از طرفین با اظهارنامه رسمی قطع شود.

در صورت قطع شدن مرور زمان، به مدت باقی‌مانده مرور زمان، یک سال اضافه خواهد شد.

فصل سوم

  • استثنائات

ماده ۱۸

علاوه بر موارد ذکر شده در شرایط عمومی بیمه باربری، خسارات ناشی از تحقق خطرات زیر نیز تحت پوشش این بیمه نخواهد بود.

اشعه یون‌ساز و آلودگی به مواد رادیو‌اکتیو ناشی از هرگونه سوخت یا فضولات هسته‌ای.

عدم قبول بیمه‌گزار برای ورود کالای مورد بیمه و یا ممانعت مقامات کشور واردکننده از ورود کالا.

کسر از مبدا و یا ارسال کالایی مغایر با اسناد حمل و یا خرید.

ماده ۱۹

آیین‌نامه شرایط عمومی‌ بیمه باربری از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا خواهد بود و جایگزین آیین نامه شماره ۳۶ شرایط عمومی‌ بیمه باربری و مجموعه شرایط A و B و C مصوب شورای عالی بیمه و مکمل‌های بعدی آن خواهد شد.