تعریف معاملات بین المللی
ضرورت ها و زمینه های معاملات بین المللی در مفهوم وسیع آن متعدد و گوناگون است.
اما مهم ترین مصداق معامله بین المللی عبارت است از خرید و فروش کالا یا خدمات که بین اشخاص حقیقی یا حقوقی تجاری منعقد می شود.
مهم ترین شکل های معملات بین المللی ( بیع بین المللی ) را می توان به شرح زیر بیان کرد:
- زمانی که شرکت یا کارخانه ای نیاز به خرید مواد خام داشته باشد یا اینکه کالا یا خدماتی را باید از خارج از کشور جهت ادامه کار یا راه اندازی کارخانه وارد کند.در این حالت این گونه شرکت ها یا کارخانه ها خریدار یا وارد کننده ( importer ) محسوب می شوند.
- وقتی که کالا یا خدمات خود را به خارج از کشور عرضه می کنند و در آنجا به فروش می رسانند که در این صورت فروشنده یا صادرکننده ( exporter ) نامیده می شود.
- برخی از شرکت ها کالا یا خدمتی جهت عرضه یا فروش ندارند بلکه بین صادرکننده داخلی با خریدار خارجی یا صادرکننده خارجی با خریدار داخلی واسطه می گردند. این گونه شرکت ها یا تجار را ” واسطه ” یا ” دلال ” گویند. ( merchants or broker import/export ) که خود خریدار یا فروشنده نیستند اما به دستور یا از جانب یکی از آن دو عمل می کنند.
- موقعیتی نیز وجود دارد که فرضاً یک شرکت ایرانی کالایی را از کشور الف خریداری و مستقیماً به کشور ب صادر می کند بدون آنکه در آغاز ان را به ایران وارد کند. این حالت را معامله کشور سوم یا معامله خارجی ( third country trade or extenrnal trade ) می نامند.
بنابراین می توانیم معامله بین المللی را جریانی از خرید و فروش بین خریدار، فروشنده و واسطه در کشورهای مختلف تعریف کنیم.
جریان خرید و فروش بین المللی نه تنها در برگیرنده قرارداد بیع بین المللی می باشد بلکه مشتمل بر قرارداد حمل و نقل، قرارداد بیمه کالا و شرایط پرداخت نیز هست.
| همچنین بخوانید : قرارداد بیع بین المللی کالا |
مشکلات معاملات بین المللی
همانطور که اشاره شد علاوه بر ویژگی های معاملات داخلی معاملات بین المللی ویژگی ها و مشکلات خاص خود را نیز دارد.
در خصوص اطلاعات عمومی در حمل و نقل بین المللی به این لینک مراجعه کنید.
این مشکلات عبارتند از…
زمان و فاصله
الف) در معاملات بین المللی بین خریدار کالا یا خدمات در داخل کشور و فروشنده خارجی فاصله مکانی وجود دارد.
ب) زمان و فاصله مکانی بین طرفین بالقوه خطر اعتبار را برای صادرکننده جدی می کند.
پ) بزرگترین عواقب ناخوشایند معاملات بین المللی وجود خریداری خارج از کشور است که با وجود اینکه کالا یا خدمت را دریافت کرده است در پرداخت بدهی خود مماطله می کند که در این صورت فروشنده باید یکی از شقوق ذیل را در نظر بگیرد.
- اگر خریداری کالا را به مالکیت خود درآورد، لکن از پرداخت وجه آن خودداری کند شخص فروشنده می تواند برای وصول طلب خود به کشور خریدار برود.
- اگر خریدار از تحویل کالای ارسالی امتناع کند، صادرکننده چند انتخاب دارد که تمامی به ضرر اوست و مخاطراتی در بر دارد:
- برهم زدن قرارداد.
- اجازه ترخیص کالا از گمرکات کشور خارجی بگیرد و کالا را در آنجا انبار کند.
- مشتری جدیدی برای کالای خود پیدا کند.
- محموله را به کشور خویش بازگرداند.
- مسئله فاصله زمانی انتقال کالا را نمی توان همیشه در معاملات بین المللی از بین برد، لذا خطرات یا ناملایماتی ممکن است برای صادر کننده در زمانی که کالا را به خارج می فرستد و زمانی که وجه آن را دریافت می کند حادث شود.
خطر ناشی از ارز خارجی
در معاملات بین المللی ممکن است فروشنده به پول رایج خریدار یا به پول رایج در کشور خودش صورت حسابی صادر کند. در این صورت ممکن است هزینه وارد کردن کالا برای خریدار یا ارزش کالاهای صادر شده برای فروشنده با توجه به نوسانات توخ ارز صعود و نزول نماید.
در صورتی که فروشنده ثمن کالای صادر شده را به پول خود یا پول رایج کشور ثانی مطالبه کند مشکلی که در این مورد خریدار با آن مواجه است تهیه ارز خارجی و تبدیل پول کشور خودش به ارز مورد مطالبه است.
خطر تبدیل ارز برای شرکتی که پرداخت خود را با یک ارز خارجی صورت می دهد و دریافتش نیز با همان ارز است، وجود ندارد.
البته خطر ارز در موارد ذیل کاهش می یابد :
- قبلاً قراردادی در مورد تبدیل ارز بین فروشنده و خریدار بسته شده باشد.
- حق انتخاب و تبدیل وجه به هر نوع ارزی در قرارداد پیش بینی شده باشد.
- براساس یک نرخ ثابت مبادرت به وام گرفتن ارز خارجی شود و باز پرداخت آن را از ارزی که در می آورد بپردازد.